Energie, schoon water en meststoffen uit afvalwater
• 12-09-2012
• leestijd 2 minuten
De manier waarop we omgaan met ons afvalwater uit toilet, badkamer en keuken moet weer in het licht komen te staan van het sluiten van de kringloop. Dat betekent dat uit het menselijke afvalwater zoveel mogelijk energie, schoon water en meststoffen als fosfaat, stikstof en kalium moeten worden teruggewonnen en hergebruikt in de landbouw. Van fosfaat, dat anders nog deze eeuw dreigt op te raken, kan 27 procent van het huidige fosforgebruik in kunstmest worden gedekt uit huishoudelijk afval en afvalwater, aldus prof.dr.ir. Grietje Zeeman. Zij aanvaardt 13 september haar ambt als persoonlijk hoogleraar Nieuwe publieke sanitatie aan Wageningen University, onderdeel van Wageningen UR.
Efficiënte terugwinning
Het systeem waarbij wij ons menselijk afval met grote hoeveelheden water verdunnen, leent zich niet voor een economisch efficiënte terugwinning van water, energie en schaarse grondstoffen, betoogt prof. Zeeman. Daarvoor hebben wij 'nieuwe sanitatie' nodig, waarmee we de cyclus tussen voedselproductie en voedselconsumptie kunnen herstellen.
Produceren energie
Nieuwe sanitatie kan vooral helpen bij het terugwinnen van water, en meststoffen (nutriënten). Bovendien kan het energie produceren. Het wereldwijd dreigende watertekort kan voor een deel worden opgelost met het hergebruik van 'grijs water'. Dat is water dat afkomstig is uit de keuken of vrij komt bij het wassen en douchen.
Kalium en stikstof
Daarnaast zijn andere grondstoffen terug te winnen, zoals stikstof, kalium en vooral fosfor. Als de huidige trend van het fosforgebruik doorzet is deze grondstof eind 21e eeuw op. Terugwinning van fosfor uit zwart water (feces en urine), en keukenafval (dat nu in de groene bak verdwijnt) kan wereldwijd 27 procent van het huidige fosfor kunstmestgebruik dekken. Voor stikstof is dat 25 procent, en dat is vooral uit oogpunt van energiebesparing aantrekkelijk omdat de huidige manier van stikstofwinning uit de lucht circa één procent van de wereldwijde jaarlijkse energieproductie opslokt.
Vacuümtoilet
Centraal in haar onderzoek naar nieuwe sanitatie staat anaërobe zuivering gekoppeld aan vacuüminzameling (toilet) en transport. Hierbij wordt een minimale hoeveelheid of liever helemaal geen water gebruikt. Al op diverse plaatsen wordt het door Zeeman ontwikkelde concept toegepast, zoals in Sneek waar een wijk van 250 woningen is voorzien van dit nieuwe systeem, bij het NIOO-KNAW in Wageningen, Villa Flora en bij een kantoor/expositiegebouw gekoppeld aan de Floriade evenals in een school in de Oekraine.Ook in Tanzania loopt een project waarbij onderzoek wordt gedaan onder Zeeman’s supervisie naar schoolsanitatie, met biogasproductie via anaërobe vergisting van toiletafval.
Bron: Wageningen Universiteit