El Nino leidt tot afname wereldwijde verdamping

Door de wereldwijde opwarming neemt de verdamping van het landoppervlak toe. De waarnemingen tot op heden laten echter vanaf eind jaren ’90 een afvlakking zien in deze trend. De verklaring hiervoor was een afname in de beschikbaarheid van bodemvocht op het zuidelijk halfrond – en dus een toename in droogte. Naar nu blijkt is deze afvlakking een tijdelijk fenomeen en is in gang gezet door El Nino. De wereldwijde verdamping zal daarom in de komende jaren opnieuw toenemen. Dit blijkt uit onderzoek waar Ryan Teuling van Wageningen University een bijdrage aan leverde en dat deze week is gepubliceerd in Nature Climate Change.

Nieuwe toename
Uit het nu gepubliceerde onderzoek blijkt dat de afvlakking in de toenemende verdampingstrend niet komt door een geleidelijke afname van bodemvocht op het zuidelijk halfrond, maar dat deze afname veroorzaakt wordt door El Nino. Aangezien de droge El Nino jaren onderdeel zijn van een grillige cyclus waarin ze worden afgewisseld door een aantal nattere jaren (de zogenaamde La Nina-fase), ligt het voor de hand dat de wereldwijde verdamping de komende jaren weer toe zal nemen. De verzamelde gegevens duiden reeds daarop. Overigens laat het noordelijk halfrond over de hele geanalyseerde periode (1980-2011) een veel gelijkmatiger toename zien in verdamping, maar op wereldschaal is het signaal door El Nino veel complexer. De verwachte toename in verdamping heeft ook een gunstig effect: door toename van regen in grote delen van het zuidelijk halfrond tijdens La Nina neemt naast verdamping ook de hoeveelheid en groei van de vegetatie toe, zo blijkt uit satellietgegevens.

Regionale processen
Hoofdonderzoeker Diego Miralles uit Engeland onderzocht veranderingen in de wereldwijde verdamping aan de hand van een door hem ontwikkelde dataset. Deze set bevat recentere meetgegevens dan de data die in eerdere studies gebruikt werden. De afgelopen jaren is er een sterke groei geweest in de beschikbaarheid van gegevens over verdamping op wereldschaal, met name dankzij langjarige gegevens van satellieten. Door de hoge resolutie kan nu voor het eerst de bijdrage van regionale processen (zoals El Nino) op wereldschaal bekeken worden. Uit eerder onderzoek was al bekend dat processen op regionale schaal een sterk effect kunnen hebben op verdampingstrends. Nu is dat dus ook aangetoond op wereldschaal.

Bron: Wageningen University