Eerste broedgeval kemphaan sinds 1977

Kemphanen broeden sinds 1977 niet meer in België en ook baltsende exemplaren worden in ons land nog nauwelijks gemeld. Toch werden er deze zomer weer twee onvolgroeide kuikens gespot als bewijs voor een geslaagd broedgeval

Verrassende balts
Op 20 mei werden op de vlaktes van het Kluizendok (Doornzele) acht Kemphanen opgemerkt. Deze fraaie steltloper is het hele jaar door in ons land aanwezig, met honderden tijdens de winter maar ook tijdens de doortrekpieken in maart-mei en juli-september kan je tientallen exemplaren waarnemen. Dat de drie mannetjes uit het groepje plots met opgezette kraag een uitgebreid baltsritueel opvoerden voor de aanwezige vrouwtjes, was best verrassend.

Broeden gelsaagd
Toen in juni nog steeds een Kemphen aanwezig was op de vlaktes van het Kluizendok, raakten lokale vogelaars toch enigszins gealarmeerd. Bij elk terreinbezoek bleek het vrouwtje zeer alert en draaide ze ostentatief rondjes, alsof ze de aandacht wou afleiden van een nest. Op 5 juli werden twee onvolgroeide kuikens opgemerkt: het eerste geslaagde broedgeval sinds 1977 was een feit.

Geen terugkeer in zicht
Wordt hiermee de terugkeer van de Kemphaan in België ingeluid? Waarschinlijk niet, want door een veranderde agrarische bedrijfsvoering (verlaging grondwaterstand, intensieve bemesting, zware beweidingsdruk) is het aanbod aan geschikte broedgebieden drastisch herleid. Het broedgeval in de Gentse Kanaalzone is dan ook een toevalstreffer: door extreme weersomstandigheden vond het groepje doortrekkende Kemphanen er een geschikt broedhabitat maar de kans dat dit gebied in de Gentse haven ook volgend jaar het decor voor baltsende Kemphanen zal vormen, is zeer gering.

Aantal kemphanen neemt af
Het broedgebied van de Kemphaan strekt zich uit van West-Europa tot Oost-Siberië. Nederland vormt de zuidwestgrens van dit enorme areaal. Maar het gaat niet goed met de soort: waar begin jaren '50 nog minstens 6.000 broedende hennen werden geteld, nam het aantal af tot hooguit 1.500 in 1978 en zakte de broedpopulatie verder dramatisch in elkaar tot max. 140 paartjes in 2000.

Bron: natuurbericht.nl