Dolf Jansen: Jong en oud

De volledige tekst:

Eerder deze week stond ik ter ondersteuning van de acties in het onderwijs op podia in zowel Rotterdam als Amsterdam. Natuurlijk had ik ook graag op plekken verder buiten de randstad gesproken, maar er zijn grenzen aan mijn snelheid en zeker ook aan die van treinverbindingen. Plus, ik beloof u dat ik nog voor het einde van deze bijdrage, diep in Drenthe zal zijn.

Ik stond op die plekken en bij eerdere acties ook al in het Zuiderpark en op het Malieveld omdat het onderwijs meer nodig heeft, meer dan soms een bedrag dat groter lijkt dan het is. Meer dan beloftes die mooier lijken dan ze zijn. Meer dan hier en daar een zij-instromer of wat onbevoegden voor de klas. Meer dan klassen, die naar huis gestuurd worden omdat de gaten niet meer te dichten zijn.

Waar actie voor gevoerd wordt is eigenlijk simpel: investeer structureel in onderwijs. Waarmee je structureel investeert in een samenleving, in de toekomst, in beschaving, in kinderen. En daarmee kom ik op een moment dat mijn column raakt aan wat u mag verwachten in Vroege Vogels.

De afgelopen maanden zagen we rond klimaatmarsen en andere acties een paar keer dat volwassenen, in het meningencircus en in de politiek, zich tegenover kinderen en jongeren opstelden.

De bozige witte mannen met een columnpje in de krant, die van alles vonden van de scholieren die klimaatmarsen organiseerden. Trump en Bolsonaro, die van alles vinden van Greta Thunberg. De PVV vertegenwoordiger in Gelderland, die van alles vond van een jonge klimaatactivist aldaar. Waarbij ik denk dat termen als kindsoldaat en Groene Khmer toch vooral iets zeggen over de personen, die ze bedenken en gebruiken, en niks over de geadresseerden.

Ik geloof dat diegenen die vasthouden aan het ontkennen van die klimaatcrisis - overigens steeds meer verschuivend naar ‘ja het klimaat verandert, maar dat is altijd zo geweest’ en ‘ja het klimaat verandert, maar daar kunnen we als mensen toch niets aan veranderen’, dat ze hier een tegenstelling  proberen te creëren, die nauwelijks bestaat.

Ik las de afgelopen dagen de laatste bundel van Naomi Klein, die geheel gaat over de klimaatcrisis en de New Green Deal. Als ze in een van de essays de onwaarschijnlijke verwoestingen door droogte  en bosbranden beschrijft in Australië, Canada, Afrika, Portugal en andere gebieden, is het moeilijk te realiseren dat ze vooral schrijft over 2018. Dat het afgelopen jaar nog erger was en eigenlijk zonder enige twijfel, dit jaar nog erger zal worden. We spreken niet meer over gevolgen, die de komende decennia kunnen gaan plaatsgrijpen. Het gaat over nu. De inhoudsopgave van het boek heeft titels als ‘we are the wildfire’, ‘hot take on a hot planet’ en ‘season of smoke’.

Ik denk dat heel veel jonge mensen, jongvolwassenen, kinderen soms nog, door hebben dat ze geboren zijn in een wereld die onleefbaar dreigt te worden. Het idee dat je als volwassene, en helemaal als politicus, die verantwoordelijk is voor vasthouden aan het systeem van economische groei en alle ballen op fossiel, de gore moed hebt jonge mensen, die letterlijk hun wereld verwoest zien te worden, zo aan te vallen. Jonge mensen, die zich letterlijk zorgen maken, over ‘of er over 10 of 20 jaar nog wel een leefbare aarde zal zijn’. Die soms in een depressie of erger raken, omdat angst en wanhoop ze overneemt, terwijl ondertussen de luidste stem in het Nederlandse politieke debat maar blijft herhalen, dat de klimaatmaffia ons op extreem hoge kosten jaagt en massa-immigratie en cultuurverandering de echte problemen van dit land zijn.

De New Green Deal, waar Naomi Klein over schrijft, lijkt een Utopia, maar brengt allerlei zaken samen, die nodig zijn om, als mensen, op menselijke wijze, te leven op deze planeet. Zo snel mogelijk af van de afhankelijkheid van fossiele bronnen. Per direct desinvesteren in alles wat daar aan raakt. Banen creëren in de nieuwe economie, gebaseerd op echte duurzaamheid. Rechten voor al die volken, op al die plekken op de wereld, waar de macht van de economie, en het winnen van grondstoffen die voor onze welvaart nodig zijn, leven en gezondheid al zo lang heeft vernietigd. Om maar een paar aspecten te noemen. En inderdaad, goed onderwijs voor onze kinderen, waar ze kunnen leren hoe de aarde ervoor staat en hoe groot hun rol kan zijn in een andere en betere toekomst hoort daar ook bij.

En om vrolijk te eindigen citeer ik graag Levi Weemoed. Het gedicht heet duurzaam Dwingeloo: ‘O, je ziet al kindertjes buiten spelen, met schedeldakjes vol zonnepanelen’. Prettige zondag!