Dolf Jansen: Haai

Ik kom uit een oud geslacht. Weet je wat, ik doe een andere openingszin, ik voel dat u de zin over een oud geslacht in uw hoofd gaat verbinden met een lichaamsdeel van mijn vader, en het is voor alle partijen beter als we die weg niet inslaan. Daar komt eh gezijk van.

In mijn familie worden vaak hoge leeftijden gehaald. Of behaald. Vaak nog voor het overlijden zelfs. Ik heb dan ook, mede gezien mijn gezonde levensstijl en het feit dat ik nog nooit van mijn leven ook maar in de buurt van een feestcafé of HollandHeinekenHuis ben geweest, de verwachting dat u nog heel lang van mij kunt gaan genieten. Ik ben 53 en net over de helft, denk ik. Een oudtante van mijn vader, de man aan wiens geslacht u niet denkt deze ochtend, of überhaupt, afijn, zijn oudtante dus werd ruim 115. Jarenlang was ze de oudste Nederlander, ze is zelfs de oudste levende persoon ter wereld geweest. Ervan uitgegaan dat sterven erfelijk is, zit ik dus best goed, denk ik.

Maar toen hoorde ik van die haai, en werd ik weer eens even keihard op mijn plek gezet. Een week of 2 geleden kwamen onderzoekers naar buiten met een oude haai, zeg maar een stokoude haai. Hij werd onderzocht en ze kwamen op een mogelijke leeftijd van 392 jaar. Of 512, dat kan ook. Nou ga ik me hier niet mengen in wetenschappelijk onderzoek, maar ik vind die marge nogal ruim. Dat klinkt toch een beetje als de PvdA gaat in maart 38 zetels behalen! Of 11.
Het klinkt een beetje als Jos van Rey heeft jarenlang op grote schaal de boel getild. Maar hij heeft heel veel gedaan voor Roermond. Afijn, dat was niet zo’n sterk voorbeeld.

Het probleem voor de onderzoekers was dat ze normaalgesproken een oude vis opensnijden, in overleg met de nabestaanden vanzelfsprekend, en dan de kalkafzetting op het kraakbeen meten, een beetje zoals de jaarringen van bomen. En daarover gesproken, u bent zo te zien terug van vakantie, wellicht leuk om uw hond weer uit het bos te halen. Afijn, kraakbeenafzetting, meten, jaartjes tellen, ka-blam. Probleem is alleen dat de haai bestaat uit kalkloos kraakbeen, dus er valt niks te tellen. Kut voor de onderzoekers, maar ik zou er ook niet met een volwassen haai over in discussie treden, zelfs niet als ie al dood is.

Uiteindelijk wisten ze via koolstofdatering en eiwitten in de ogen van de haai te komen tot 392 jaar. Of ruim 500 dus.

Ik probeer me dit voor te stellen, 500 jaar rondzwemmen in een donkere, ijskoude, diepe oceaan. Nauwelijks slapen ook, want daar doen haaien niet aan, geloof ik. Wat doe je de hele dag? En wordt je er niet uitzonderlijk sjaggereinig van, vooral gezien het feit dat je pas geslachtsrijp wordt na je 150e. Je zwemt dus 15 decennia rond voor je überhaupt in staat bent achter de wijfjes aan te gaan, en dan moet je nog maar zien dat je een beetje erectie weet te krijgen in water van max. 2 graden Celsius.

Als je pas op je 152e geslachtsrijp wordt, heb je dus ook een puberteit van een jaar of dertig, veertig. Heeft u waar wel eens over nagedacht, je bent de moeder of de vader zelfs van een haaiengezin ergens bij fokkin Groenland, je hebt twee puberhaaien en je weet dat dat ge-emmer en gezeur nog zeker dertig jaar gaat duren. En maar hangen, en maar dwars zijn, en maar tegenspreken. En je kan er nooit eens lekker een paar dagen tussen uit, ja, naar de wateren bij IJsland wellicht, maar die zijn eigenlijk net zo treurig koud en diep en donker. Maar goed, zult u zeggen, je bent wel een haai, King of the Jungle maar dan diep diep onderwater. Grote bek, scherpe tanden, iedereen is bang voor jou, Jaws, 7 meter lang, no sleep ‘till Baffin Bay. En dat klinkt inderdaad stoer, maar als je dan in de krant komt, blijkt dat je uit het net van vissers bent geplukt, en bijvangst wordt genoemd. Bijvangst. En daar ben je dan 482 voor geworden. De natuur blijft me verbazen.

Prettige zondag.