Dierenleed bij productie parmaham

Varkens die eindigen als luxe parmaham leven onder erbarmelijke omstandigheden: de minimale wettelijke eisen zijn in Italië lager dan in Nederland en worden bovendien vaak overtreden. Dit blijkt uit undercoveronderzoek in opdracht van Wakker Dier. Voor de productie van parmaham worden varkens ouder en dus extra groot, maar ze krijgen niet meer ruimte. 

De zware dieren wegen 160 kg maar krijgen per varkens slechts één vierkante meter leefruimte. De undercoverbeelden tonen overvolle stallen en veel dieren met krassen en bijtsporen. Moedervarkens zitten weken opgesloten tussen stangen, castreren gebeurt vaak onverdoofd, wettelijk verplicht speelmateriaal ontbreekt geregeld en bij geen van de bezochte boerderijen werd een goede watervoorziening aangetroffen. Wakker Dier: “Parmaham staat in Nederland bekend als luxeproduct, maar voor de varkens is het leven alles behalve luxueus”.

Slechte leefomstandigheden
De leefomstandigheden van Italiaanse varkens behoren tot de slechtste van Europa. Zo stelt de Italiaanse overheid geen extra welzijnseisen bovenop de Europese minimum normen, iets wat veel andere landen zoals bijvoorbeeld Nederland, Zweden en Duitsland wel doen. Ook het merk parmaham vraag geen extra’s maatregelen voor het welzijn. Hierdoor staan moedervarkens nog altijd vier weken rondom hun bevruchting opgesloten in een ‘zeugenbox’: een constructie van stalen stangen waarin de zeug amper een stap voor- of achteruit kan zetten en amper ruimte heeft om te liggen.

Een ander probleem ontstaat doordat de parmavarkens extra zwaar worden, gemiddeld 40 kilo zwaarder dan in Nederland, want dat levert goede ham op. Maar de grotere dieren krijgen geen extra leefruimte. Hierdoor is er per parmavarken van 160 kilo slechts één vierkante meter ruimte in de stal.

De wet wordt vaak overtreden
Uit de vele interviews blijkt dat de minimale wetgeving ook nog eens slecht wordt gehandhaafd. Zowel door de overheid als door het merk parmaham. De boerderijen worden zelden gecontroleerd, biggetjes worden onverdoofd gecastreerd, de vloeren zijn vaak nat en vies, er is zelden geschikt speelmateriaal of een goede drinkwatervoorziening aanwezig. Ook vertelden geïnterviewden dat het gebruik van illegale antibiotica veelvuldig voorkomt.

Fraude
Parmaham is een Europees erkend streekproduct (BGA) en is wereldwijd bekend. Voor echte parmaham mogen alleen Italiaanse varkens van bepaalde rassen en uit bepaalde regio’s gebruikt worden. Het merk wordt streng beheerd door het Consortium del Prosciutto di Parma. Om de herkomst te garanderen wordt ieder biggetje op jonge leeftijd getatoeëerd. De ham mag alleen verwerkt en versneden worden in de Parma-regio. 

Zo houdt het Consortium de controle. Volgens henzelf is hun controlesysteem waterdicht, maar alle andere geïnterviewden – inclusief boeren en medewerkers die zelf de parmaham uitbenen en brandmerken – spraken van grootschalige fraude. Er zou met name veel buitenlands varkensvlees gebruikt worden. Het was binnen dit onderzoek helaas niet mogelijk om deze fraude onomstotelijk te bewijzen. Wel bevestigt Europol in de uitzending van Radar dat ook zij meerdere gevallen van fraude met parmaham zijn tegengekomen. 

Onderzoeksopzet
Het onderzoek is uitgevoerd door het Engelse onderzoeksbureau Ecostorm. Naast bezoeken van zeven ‘parmaham-boerderijen’ en een literatuuronderzoek naar de wettelijke eisen, spraken zij met Italiaanse welzijnsexperts, dierenwelzijnsorganisaties, boeren, politie, overheid, grote bedrijven die parmaham produceren en het Consortium del Prosciutto di Parma. Uit de undercoverbeelden en al deze interviews bleek dat dierenwelzijn geen rol speelt in de parmaham-industrie. 

Bron: Wakker Dier