Diapauze bij insecten

Het woord diapauze is afgeleid van het oud-Griekse diapauomai , wat geheel ophouden betekent. De term wordt onder andere gebruikt om de rusttoestand van insecten aan te duiden. In deze toestand staat de ontwikkeling bijna stil en is de stofwisseling sterk verlaagd. Met een volledige omschakeling van de stofwisseling bereidt het lichaam zich voor op strenge vorst, intense droogte, maar ook grote hitte.

In de insectenwereld is een diapauze de meest voorkomende manier om barre omstandigheden te trotseren. Diapauze kan optreden in elk stadium van ontwikkeling: ei, larve, pop, imago, en kan vrij lang duren. Poppen van de wolfsmelkpijlstaart bijvoorbeeld kunnen een diapauze van wel vijf jaar doormaken.

De diapauze ontstaat meestal door vertraging in hormoonvorming, soms door vorming van een remmend 'diapauzehormoon'. In beide gevallen kunnen veranderingen in omgevingsfactoren, zoals licht, temperatuur en vochtigheid invloed uitoefenen en zo aanleiding geven tot het optreden van de diapauze.

Een diapauze kan niet terstond worden beëindigd door de dieren weer onder 'gunstige' omstandigheden te brengen. Het is integendeel gebleken dat de diapauze veelal een periode van lage temperaturen moet hebben doorgemaakt, voor de ontwikkeling weer op gang kan komen. Hieruit leidt men af dat zich gedurende de diapauze specifieke, langzaam verlopende processen afspelen, die, althans voor een deel, een laag temperatuuroptimum hebben. Vlinderpoppen in diapauze kan men tot ontwikkeling brengen door de poppen enige tijd te koelen.

Natuurdichtbij , Groen.net