De watervoetafdruk van Nederland

De Nederlander verbruikt gemiddeld 2,3 miljoen liter water per jaar. Slechts 11 procent daarvan is water van eigen bodem. Maar liefst 89 procent verbruiken we in het buitenland door de waterbehoefte van de producten die we importeren. Dat blijkt uit de zogenaamde 'watervoetafdruk' die het Wereld Natuur Fonds (WNF) voor ons land berekende, in samenwerking met de Universiteit Twente. Vandaag, op Wereld Water Dag, wil het WNF laten zien dat bedrijven wel degelijk invloed hebben op het waterbeheer in landen waar hun producten vandaan komen. Daarmee kunnen ze een belangrijke bijdrage leveren aan het behoud van onze mondiale watervoorraad en de natuur.

Zoet water is kostbaar op onze planeet: het aardoppervlak bestaat voor 70 procent uit water, maar slechts 3 procent daarvan is zoet. Nederlanders gebruiken per jaar bijna twee keer zoveel water als de gemiddelde wereldburger. Ons land is afhankelijk van de import van vele producten en verbruikt op deze manier grote hoeveelheden water in het buitenland. Water dat voor de consument niet meer terug te vinden is in het eindproduct. De productie van één katoenen shirt kost 2.700 liter water; 1 kop koffie 140 liter; 1 boterham 40 liter en 1 kilo kaas 5.000 liter.

Regio's waar water schaars is
Er zit verrassend veel waterverbruik vast aan de teelt van bijvoorbeeld sesamzaad (voor veevoer), zonnebloemolie, katoen, rietsuiker en fruit. Deze producten zijn vaak afkomstig uit regio’s waar waterschaarste is of dreigt, zoals Sudan, Pakistan en Spanje. De gevolgen van gebrekkig waterbeheer in deze landen van herkomst zijn onder andere watertekorten, te lage grondwaterstanden of verzilting. In Spanje heeft de irrigatie voor de grootschalige teelt van groenten en fruit ertoe geleid dat 60% van de oorspronkelijke Spaanse wetlands is verdwenen. In Zuid-Afrika leidt de verbouw van fruit en pinda’s tot toenemende verdroging in het stroomgebied van de rivier de Limpopo, een van de belangrijkste watervoorraden van het land. De Gele Rivier in China is hoofdleverancier voor water dat nodig is voor de katoenteelt (China levert een kwart van de wereldwijde katoenproductie); de benedenloop van de rivier staat tegenwoordig minimaal 200 dagen per jaar droog zodat de rivier zelfs de zee niet meer bereikt in deze periode.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen
In deze tijd waarin maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog op de agenda staat, loont het voor bedrijven zeer de moeite om het eigen waterverbruik onder de loep te nemen. Veel bedrijven doen dat ook vanuit het oogpunt van bedrijfsrisico. Watertekorten kunnen leiden tot lagere productie of hogere kosten. Ook kan watertekort leiden tot spanningen en conflicten. In het vandaag verschenen rapport biedt het Wereld Natuur Fonds bedrijven een overzicht van de mogelijkheden voor zowel een efficienter watergebruik als het bijdragen aan een verbeterd, duurzaam waterbeheer ter plekke. Van het gebruik een (gestandaardiseerde) meetmethode voor de watervoetafdruk tot efficiëntere irrigatie-technieken.
Ook vraagt het WNF de Nederlandse overheid onder meer om verder te kijken dan haar eigen grenzen en de kennis op het gebied van duurzaam waterbeheer te exporteren. Daarnaast bestaan voor de helft van de belangrijke internationale zoetwatergebieden nog geen afspraken over het beheer tussen de verschillende landen.

Bron: WNF