De purperreiger

Wetenschappelijke naam: Ardea purpurea
Wat valt er op aan de purperreiger:
- Ietsjes kleiner en ranker dan de blauwe reiger.
- Slangachtige kop
- Gestreepte keelzak
- Uitgespreide achtertenen
- Bovenkant beige tot lila, onderkant leem- tot roodbruin
- Download vogelzang (550 kB)

Deze moerasbewoner broedt in kolonie in drassig, overjarig rietland en in door oud riet omgeven struweel. Het voedsel bestaat uit vis en amfibieën, welke in ondiep open water gevangen worden. Het zijn trekvogels, die overwinteren in West-Afrika bezuiden de Sahara.

De purperreiger is een stuk zeldzamer dan de algemene blauwe reiger. De soort staat op de Rode Lijst vanwege de sterke afname en de geringe verspreiding van de toch al kleine broedpopulatie. Bovendien zijn de vogels gebonden aan kwetsbaar biotoop en broedt meer dan een kwart van de Noordwest-Europese populatie in ons land. Aantal purperreigers hadden tot aan het begin van de twintigste eeuw te lijden van vervolging door de mens.

Het volledig beschermen van de soort leidde tot een uitbreiding vanuit Midden-Nederland en Overijssel tot in Friesland, waar nu de meest noordelijk gelegen purperreigerkolonies ter wereld liggen. In de jaren zeventig broedden gemiddeld 700 paren in ons land. De belangrijkste broedgebieden zijn gelegen in de Nieuwkoopse Plassen, het Naardermeer en het Zwarte Meer.

Dat de Nederlandse purperreigers broeden in natuurreservaten is geen garantie voor hun voortbestaan. Veel purperreigers zoeken hun voedsel in sloten en vaarten in het omringende agrarisch gebied. Deze sloten zouden natuurvriendelijk beheerd moeten worden. De voedselsituatie zou kunnen verbeteren door peilverhoging, natuurvriendelijk slootonderhoud en eventueel het uitzetten van vis.

Bij het rietbeheer zou het belang van de purperreiger voorop te staan. Maaien van oud riet mag slechts in beperkte mate gebeuren. Rust op de broedplaatsen is, vooral tijdens de vestiging, een vereiste.

Inmiddels is wel duidelijk dat droogte in de West-Afrikaanse overwinteringsgebieden een belangrijke rol speelt. Simpelweg: was daar een droog winterseizoen, dan waren het jaar daarop in Nederland weinig broedparen. Nauwkeurig volgen van de populaties van de purperreiger heeft uitgewezen dat predatie door vossen (en mogelijk ook ander soorten) een grote aanslag plegen op de populatie. Een hoog waterpeil en het geïsoleerd houden van eilanden zouden deze verliezen mogelijk kunnen beperken.

Luister ook naar de reportage over de purperreiger:
- Uitzending 24 april 2005

Voor nog meer vogels in deze serie:
- Ontdek de vogeltrek

Links:
- Vogelbescherming
- Natuurinformatie naturalis

Fotograaf:
- Chris Schenk op Birdpix
- Mart Smit op Birdpix
- Otte Zijlstra op Birdpix