De mooiste modderpoel van 2010 ligt in Esch

De modderpoel van biologische varkenshouderij De Jofrahoeve voldoet aan alle wetenschappelijke criteria voor een ‘perfecte poel’ en wint daarom de prijs Mooiste Modderpoel 2010. Terwijl voor veel mensen allang vaststaat dat varkens in de modder horen, wordt het modderbad stelselmatig genegeerd in politiek, landbouw en wetenschap. Slecht 0,1% van de twaalf miljoen varkens in Nederland heeft toegang tot een modderpoel.

Een rapport van Landbouwuniversiteit Wageningen dat deze week verscheen, concludeert dat een modderbad onmisbaar is voor varkens. Varkens zijn verwant aan nijlpaarden en wilde zwijnen. Zij kunnen niet zweten en hebben modder nodig om oververhitting op warme zomerdagen te voorkomen. Wageningen beschrijft ook de perfecte poel. De poel van familie Van Wagenberg is perfect:deze heeft een ‘bounty’-eiland en zonnedek voor de varkens, is groot genoeg voor alle dieren en ziet eruit als een meer met een modderige rand eromheen. Ook heeft de poel schurkplekken, verschillende dieptes en schoon drinkwater in de buurt. “Het is het weekend van het varken. In heel Nederland kunnen mensen varkens gaan bekijken, maar alleen hier hebben de varkens het zoals het hoort,” aldus een woordvoerder.

Het belang van modder
Een varken kan niet zweten en is voor haar temperatuursregulatie afhankelijk van modder of water. Net als genetisch verwante soorten zoals het nijlpaard, het wilde zwijn en de olifant wil ze het liefst dagelijks in de modder om af te koelen en haar huid te verzorgen. Modder beschermt de huid tegen ontstekingen, parasieten en tegen zonnebrand. Een modderbad is een basisbehoefte voor varkens, net zoals scharrelen voor kippen of grazen voor koeien. Modderbadderen, ofwel zoelen, is aangeboren gedrag waar de varkens van genieten. Wat voor Wakker Dier en veel consumenten allang duidelijk was, wordt beaamd door de wetenschap: een varken hoort in de modder.  Partij voor de Dieren stelde deze week Kamervragen over het modderbadrapport en vraagt de minister modderbaden niet langer te negeren. In Denemarken zijn boeren verplicht om varkens verkoeling te bieden. Zij doen dat over het algemeen door ‘varkensdouches’. Wakker Dier bezocht donderdag een varkensdouche in de Comfort Class stal in Raalte.

De perfecte poel
Het perfecte modderbad op De Jofrahoeve geeft het varken optimaal de kans om haar natuurlijk gedrag uit te voeren. De poel is groot genoeg en makkelijk toegankelijk voor alle varkens.  De poel biedt de mogelijkheid om te wroeten, graven, onderdompelen en schurken. De criteria staan beschreven op het certificaat ‘Perfecte Poel’ en in hoofdstuk  5 van het rapport.

De situatie in Nederland
Het rapport beschrijft naast de ideale poel, ook de minste ideale situatie, namelijk de afwezigheid van een poel in de huidige varkenshouderij (H5).

“Normaliter worden de varkens gehouden bij temperaturen die voor productie geadviseerd worden. Naar alle waarschijnlijkheid zijn de temperaturen die voor welzijn geadviseerd worden, een stuk lager. Tijdens perioden met hitte, neemt ook de hitte in de stallen toe. Dit vertraagt de groei van de varkens substantieel. Hittestress veroorzaakt verhoogde sterfte. Varkens rusten op harde betonnen vloeren en roostervloeren. Water is beschikbaar uit drinknippels of drinkbakjes die boven de roostervloer geïnstalleerd zijn. Hierdoor kan geen natte ligplaats gecreëerd worden. Bij hogere temperaturen zoeken de varkens, van nature zindelijke dieren, afkoeling in de eigen mest. Maar ook dit is beperkt mogelijk doordat veel mest door de roostervloeren valt. Ectoparasieten en ‘stekende’ insecten zoals muggen en vliegen zijn aanwezig, maar niet de modder om de huid van de dieren hiertegen te beschermen. Wroeten en overige exploratoire gedragingen zoals foerageergedrag zijn niet mogelijk door de afwezigheid van stro en/of modder. “
 
Campage Wakker Dier
Wakker Dier voert  campagne om meer varkens naar buiten te krijgen. De goedkope vleesprijzen hebben ertoe geleid dat de modderpoel compleet is verdwenen uit praktijk, regelgeving en wetenschap. Voor de komst van de vee-industrie was een poel standaard onderdeel van de varkenshouderij en werd het belang ervan ook beaamd door wetenschappers, aldus het rapport. Door de intensivering is de modderpoel verdwenen. Deze paste niet in de neerwaartse spiraal om steeds goedkoper en daardoor steeds massaler te produceren. Wakker Dier wil deze spiraal doorbreken: geen kwantiteit, maar kwaliteit; een eerlijke prijs voor de boer en een goed leven voor het dier.

Bron: Wakker Dier