De bodem van het Markermeer

Het gaat niet goed met het Markermeer: vogels en vissen zijn er hard achteruit gehold sinds dit stukje IJsselmeer is ingedamd door de Houtribdijk. Onderzoek van de bodem moet uitwijzen wat er precies misgaat in het water.

Biologen Harm van der Geest en Arie Vonk van de Universiteit van Amsterdam onderzoeken sinds drie jaar de bodem van het Markermeer. Dat meer, het stukje IJsselmeer achter de in 1976 aangelegde Houtribdijk, is de laatste jaren veel in het nieuws. Het is water zonder dynamiek, waar het niet goed gaat met de vogels en de vissen.

Hoe dat precies komt, is nog niet duidelijk. Vogels gaan in aantal achteruit omdat er minder vis is. Maar waarom is er minder vis? Is die weggevist? Opgegeten door de vele aalscholvers? Of weggekwijnd omdat ze zelf te weinig voedsel vinden? Het is nog onduidelijk. Het onderzoek van Van der Geest en Vonk hoopt daarop een antwoord te vinden, en ze zoeken dat antwoord in de bodem.

Zij doen hun onderzoek vanaf hun eigen onderzoeksboot RV Dreissena. De boot is genoemd naar het mosselgeslacht Dreissenidae, waartoe de driehoeksmossel (dreissena polymorpha) en de quaggamossel (dreissena bugensis) behoren. Beide soorten spelen een belangrijke rol in de veranderende ecologie van het Markermeer: de driehoeksmossel is verdwenen; de quagga is gekomen.

Delta’s zijn de meest biodiverse systemen op aarde. Over de hele wereld worden die gebieden nu echter ingedamd om mensen te beschermen tegen de stijgende zeespiegel. Dus overal gebeurt wat in het Markermeer gebeurt: een dynamisch systeem wordt stilgelegd. Het is dus een wereldwijd probleem. Reden te meer om een oplossing te zoeken.