Dag 7: appels, geluk en overvloed

We zullen het er maar op houden dat het toeval is dat ik na mijn zondeval van vrijdag gisteren ging plukken van de boom van goed en kwaad. Toch zijn er weinig dingen in het leven die mij zo dicht bij een gevoel van duurzaamheid brengen als een appelboom. Een klein stukje geschiedenis. Ik heb zes jaar in de Betuwe gewoond op een landgoed aan de Linge. Weliswaar met een heleboel mensen op één terrein en in een heel klein huisje, maar dat doet aan het gevoel van overvloed dat ik daar heb ervaren niets af. Ik gun iedereen in dit leven minstens één maal het geluk van het hangen in een appelboom om vruchten te plukken of takken te snoeien.  Dat geluk mocht ik gisteren weer ervaren op het jaarlijkse appelfeest in onze wijk in Culemborg.

De oude appelboomgaard waar omheen de wijk gebouwd is, is normaal eigenlijk niet toegankelijk voor publiek. Het is feitelijk ‘kijkgroen’. Maar tijdens de pluk en voor het snoeien, mogen wijkbewoners het terrein op. Wat dan voor de gelegenheid wordt aangegrepen om er een wijkfeestje van te bouwen met appeltaarten, appelsap persen, appelcider, muziek en wedstrijden om het juiste appelras te raden. Dit valt nog helemaal niet mee: de ene appel succesvol van de andere onderscheiden. Met de alomtegenwoordigheid van de Elstar in het dagelijks leven – heb ik daar zelfs moeite mee gekregen. Weliswaar zijn er schitterende rassen in de handel met klinkende namen als Schone van Boskoop, Delcorv en Alkmene. Maar om nu te zeggen dat ik die ter plekke herken als ze aan de boom hangen of in de winkel liggen, nee.

In onze Betuwse tijd hebben wij een Ingrid Marie, een Notaris, een Groninger Kroon en een Limoenappel geplant. Het is fascinerend om mee te maken hoe zo’n boom zich door de seizoenen worstelt, strenge winters overleeft, bloesem geeft, schimmels, bacteriën, rupsen en andere ziektes doorstaat om vervolgens, als de natuur alweer een beetje op haar retour is, vrucht te geven. Als nieuwbakken appelboom bezitter moet je eelt op je ziel kweken. Want van alle knoppen en beginnende appels overleeft nog niet de helft. En soms zelfs helemaal niets, ondanks zorg en liefde. Ik heb dus, door de jaren heen, sympathie gekregen voor kwekers die van appels moeten leven. Ik mag het niet hardop zeggen, maar ik begrijp dat velen de spuit met bestrijdingsmiddelen ter hand nemen om zoveel mogelijk oogst te redden. Dat is wat anders dan dat ik het een goed idee vind, maar het is makkelijk oordelen van een afstand.

Sinds wij niet meer buiten wonen is dat wat ik het meeste mis. De natuur die compleet zijn eigen gang gaat en een heel eigen invulling geeft aan de begrippen ‘zonde’ en’ afval’. Er vallen veel appels van bomen die nooit door mensen gegeten worden en daar ook helemaal niet voor bedoeld zijn. Ze worden teruggegeven aan de natuur. De oogst in onze wijkboomgaard was bescheiden. De appels waren ook niet allemaal even rond en sappig als wij consumenten ze graag zien. Maar er zaten prachtige exemplaren tussen en in ons huis prijkt nu een grote mand die erom schreeuwt verwerkt te worden. Het gevoel van overvloed was eventjes weer helemaal terug.