CSI onderzoekt menu van de bij

“Imkers kunnen ons via dit project waardevolle informatie geven over de biodiversiteit van het landschap en vooral ook de noodzakelijke diversiteit van stuifmeel voor honingbijen”, zegt de projectleider, Sjef van der Steen van de universiteit in Wageningen. “Kennis over de diversiteit in voeding van bijen is een van de sleutels in de discussie over de problemen waar bijen en andere insecten mee kampen.”

Verrassend eenvoudig
De opzet van deze Citizen Scientist Investigation, door de bedenkers met een knipoog ‘CSI-pollen’ genoemd, is verrassend eenvoudig, legt Van der Steen uit. “Imkers krijgen van ons drie gratis stuifmeelvallen. In ruil daarvoor houden zij twee jaar lang, op vaste momenten bij hoeveel kleuren stuifmeel door de bijen worden verzameld. Een deel van de monsters wordt ook in het laboratorium geanalyseerd, omdat binnen één kleur stuifmeel meerdere plantensoorten schuil kunnen gaan. Die gegevens worden door ons verzameld en gekoppeld aan de plaats waar de bijen staan. Op die manier krijgen wij een overzicht hoe het gesteld is met de diversiteit door het jaar heen en op verschillende plaatsen.”

Internationaal
Het onderzoek beperkt zich niet alleen tot Nederlandse imkers. “Het afgelopen jaar hebben we in Oostenrijk, Zwitserland, Griekenland en Nederland al een pilot uitgevoerd. De resultaten daarvan worden nu in een goede handleiding verwerkt, waarmee imkers aan het onderzoek mee kunnen doen”, aldus Van der Steen. “Het komend jaar zullen ook imkers in Frankrijk, Denemarken, Duitsland, Kroatië, en Noorwegen meedoen. Hopelijk volgen later nog meer landen.”

Wintersterfte
Het onderzoek naar de variatie in het menu van de bijen is niet per se bedoeld  om een antwoord te vinden op de belangrijke vragen rond de wintersterfte onder honingbijen. “Dit onderzoek draagt natuurlijk wel bij aan de grotere vragen waarom bijen en andere insecten het moeilijk hebben”, aldus Van der Steen. “Variatie in stuifmeel wordt algemeen gezien als een van de sleutels voor een gezond bijenbestaan. Op basis van dit onderzoek hopen we meer te leren over de variatie in stuifmeel in relatie tot bijvoorbeeld landgebruik en tot verschillende landschapstypen.”

Partners
Het project ‘CSI-pollen’ is door de vrijwillige deelname van de imkers relatief goedkoop. Toch zoekt Van der Steen bij gebrek aan structurele financiering voor dit soort onderzoek nog wel naar potentiële partners voor het project. De pilot werd mede gefinancierd door een zaadteelt- en plantenveredelingsbedrijf (Rijk Zwaan) en door de bijenhoudersorganisaties ABTB-bijen en ANI. Voor de toekomst zoekt Van der Steen nog naar meer partners. “Hopelijk zijn ook terreinbeheerders geïnteresseerd in deelname.”

Nadere informatie over het project CSI-pollen, en over manieren om deel te nemen als imker of als sponsor staat op www.bijen.wur.nl

Foto: raat met verschillende kleuren stuifmeel (bron: wiki commons)