Crèche voor kleine ganzen

Geen tien, geen twintig, maar wel meer dan veertig jonge grauwe ganzen bij elkaar. In dit filmpje van Shanna Tijburg zwemt een grote ganzen crèche voorbij, bij elkaar gehouden door vier begeleiders. Een grauwe gans legt normaal vier tot zes eieren, dus deze gansjes zijn niet allemaal eigen kinderen.

Grauwe ganzen brengen hun jongen samen in een grote groep. Deze club jonge vogels wordt ook wel een crèche genoemd. Tientallen kleine ganzen worden begeleid door een aantal volwassen ganzen. Wat is het nut van deze crèches? 

Ganzen zijn niet de enige vogels die hun jongen in crèches stoppen. Ook de jongen van onder andere eidereenden, koningssterns, bergeenden, andere ganssoorten en verschillende soorten pinguïns leven in grote groepen gescheiden van de ouders. Crèche-vorming komt over het algemeen voor bij vogels die in grote, wijde kolonies broeden, en waarvan de kuikens allemaal rond dezelfde tijd uit het ei komen.

Het kuiken-dagverblijf heeft verschillende voordelen voor de vogels. In een grote groep is het makkelijker om te verdwijnen in de menigte, en zo is de kans kleiner om gepakt te worden door een roofdier. Als het jong nog gevoerd wordt door de ouders hebben de ouders door de crèche meer tijd om te zoeken naar voedsel.

Soms worden de jongen gevoerd door de ouders, soms zoeken ze zelf naar voedsel. In beide gevallen is de begeleiding van de crèche in handen van een aantal voogden. Deze begeleiders zijn vaak familie van een aantal jongen in de groep. Het is interessant dat de begeleiders zonder direct voordeel voor zichzelf op de jongen van andere ouders passen.

Het is lastig te voorspellen welke ouders de begeleiders van de groep worden. Bij sommige vogels is deze taak bestemd voor niet-broedende vogels, bijvoorbeeld paartjes die hun broedsel zijn verloren. Bij andere soorten strijden de dominante koppels om de rol van begeleider. Een mogelijk voordeel van de begeleiders-positie is dat de eigen jongen in het midden van de groep worden gehouden, waardoor deze een lagere kans hebben om gepakt te worden door een roofdier.

David Evans filmde een keizerspinguïns crèche.

Bron: Stanford University