Column Jelle Reumer: Wasberen

Het zal u niet zijn ontgaan dat er onlangs nieuws was over wasberen, uit Vught nog wel. Er zat daar een wasbeer in een boom, of beter gezegd: het dier lag er op een boomtak te slapen. Een paar dagen later werd, ook in Vught, een wasbeer slapend aangetroffen in een kippenren; het dier lag op een bedje van stro rustig te pitten in het leghok. 

Het was een ander exemplaar want de boomslaper was in de tussentijd gevangen en ondergebracht bij Stichting Aap. Wat er met de leghokwasbeer is gebeurd, werd niet vermeld. Interessant aan beide gebeurtenissen zijn niet zozeer die dieren zelf, maar de reacties die ze opriepen. Die varieerden van ‘oh wat liehief!’ tot een oproep ze meteen dood te schieten want het zijn gevaarlijke roofdieren die hier absoluut niet thuishoren. Beide reacties zijn even terecht als menselijk, en beide zijn onverstandig.

Wasberen zijn inderdaad roofdieren. Ze behoren tot een Amerikaanse zoogdierfamilie die wij ‘kleine beren’ noemen maar die in de verte verwant zijn aan de marterachtigen. De wasbeer zelf is een goed gelukt voortbrengsel van de ontwerpafdeling van een pluchebeestenfabriek. Ze zijn echt fluffy om te zien, hebben een grappige staart met zwart-witte ringen en een kek zwart boevenmaskertje à la de Zware Jongens uit de Donald Duck. Als zo’n knuffelbeest dan onschuldig ligt te slapen is de reactie ‘oh, wat liehief’ heel begrijpelijk. Die reactie had de eigenaar van het kippenhok niet, want de snode carnivoor had eerst een van zijn kippen opgevreten voor hij zich behaaglijk op het stro neervlijde.

Wat hebben wasberen in Vught te zoeken? Ze waren er vast niet op een taalcursus bij de nonnen, hoewel dat voor een exoot op zich geen gek idee zou zijn in het kader van de inburgering. Wasberen komen uit Noord-Amerika en zijn hier verzeild geraakt vanwege hun zachte bontjasje, net als muskusratten en nertsen. Ze zijn ooit ontsnapt of zogenaamd ‘bevrijd’ en hebben zich sindsdien gevestigd. In Duitsland stikt het inmiddels van de wasberen, die er naar verluidt zelfs opzettelijk worden uitgezet om vervolgens te worden bejaagd. Wasberen werden ooit ook als huisdier gehouden.

Het gaat hier om het veel grotere probleem van de invasieve exoten. Wat doen al die soorten hier? Wat doen Japanse duizendknoop, watercrassula, waterpest, bospest, reuzenbereklauw, nijlgans, halsbandparkiet, muskusrat, zonnebaarsjes, Amerikaanse rivierkreeften en brulkikkers hier?  Die zijn hier omdat ze ooit zijn geïmporteerd. Er zat of zit handel in. Er kon of kan geld mee verdiend worden. En zodra ergens geld mee kan worden verdiend, verdwijnen alle andere overwegingen en scrupules naar de achtergrond. Dan regeren hebzucht en domheid. De overheid komt meestal niet verder dan het uitbrengen van adviezen om te overwegen om de handel in, en verkoop van, schadelijke soorten te verbieden.

En wij? Wij kunnen maar één ding doen. Eraan wennen. Want al die soorten zijn er en blijven en gaan nooit meer weg. Er zullen wel vaker wasberen opduiken, al dan niet slapend in een boom of een kippenhok. Stichting Aap zit intussen propvol, en doodschieten is dweilen met de kraan open. Wen er dus maar aan en hou het kippenhok op slot.