Jelle Reumer: Niet normaal

Dat was dus alwéér een weerrecord. Het was warmer en ook langduriger warm dan ‘sinds het begin van de metingen’. Dat is altijd het standaardzinnetje, dat het warmer of natter of droger is dan sinds het begin van de metingen. In 1901 of zo. Zulke mededelingen volgen elkaar, zo lijkt het wel, ook sneller op dan ooit sinds het begin van deze vermeldingen. Nu was er dus een hittegolf die meer dan een week aanhield. Zelfs ‘s nachts koelde het nauwelijks af; dekens en dekbedden werden in de hoek gesmeten, overdag ramen en deuren dichtgehouden alsof er verderop een chemische fabriek in brand stond. Voor de ijssalon bij mij om de hoek stond elke avond een lange rij wachtenden, iedereen onderling netjes op anderhalve meter afstand.

Ik las over de hittegolf dat dat ‘het nieuwe normaal’ gaat worden. Of misschien al is. Afstand houden tot de medemens wordt al ongeveer een half jaar het nieuwe normaal genoemd. Dingen het nieuwe normaal noemen is dus ook al het nieuwe normaal geworden. Griezelig vind ik dat, want het is een capitulatie voor een ongewenste verandering. De anderhalvemetersamenleving moet niet het nieuwe normaal zijn; het is een tijdelijk abnormaal voor een diersoort die voor zijn overleven afhankelijk is van een sociale structuur, van familiebanden, van groepsgevoel, van een arm om de schouder en af en toe een goeie knuffel.

Evenzo is de opwarmende aardbol met bizarre en extreme weersomstandigheden waarbij de permafrost smelt, Caribische eilanden de zee in waaien en half Australië afbrandt, niet het nieuwe normaal – ik bedoel: zou dat niet moeten zijn. Wie wel vindt dat dit het nieuwe normaal is, gaat akkoord met iets dat we uit alle macht moeten zien te voorkomen en lijdt aan een psychische aandoening die bekend staat onder de Engelse term ‘shifting baseline syndrome’. Iets wat vroeger normaal was, wordt dan als ábnormaal beschouwd, achterhaald, niet meer van deze tijd. Het nieuwe normaal wordt normaal gevonden en het wordt het referentiekader voor verder denken en handelen. En dat is griezelig.

125.000 jaar geleden liepen er olifanten door ons land, slingerden er hier apen door de bomen en dobberden er nijlpaarden en waterbuffels in de IJssel. De zee stond zes meter hoger en het was hier een groot deel van het jaar tropisch warm. Dat is het oude normaal, dat daarna werd verdreven door de ijstijd die nu gelukkig zelf ook weer een oud normaal is. Maar die tropische toestanden willen we toch niet terug? Het hoeft hier toch geen Sahel of Sahara te worden? Geen oud normaal maar ook geen nieuw normaal. Geef mij maar gewoon het gewone normaal zonder hitteprotocol en zonder anderhalvemetergebod, dat beviel altijd prima.