Column Dolf Jansen: Vogelgriep

Toen ik als jongen van een jaar of negen de term vogelgriep voor het eerst hoorde, leefde ik vooral mee met al die vogels die het konden krijgen. Griep, wist ik, is vooral heel vervelend. Je snottert, rochelt, voelt je slap, lamlendig. Je hebt koorts. Waardoor alles wat normaal gesproken geen energie kost net wat langzamer en moeizamer gaat. En je loopt rond of je ligt op de bank met een bonkend hoofd. 

Ik wist dit een klein beetje uit eigen ervaring. Maar vooral door een paar mensen om me heen, die ik - inclusief griep - had meegemaakt. Mijn moeder – waar zij vandaan komt heet het ‘the flu – mijn oma, en de juf op school. Het leek me als vogel extra lastig om te snotteren en te rochelen, zeker als je eigenlijk wilt fluiten en twinkeleren, vermoedelijk om een partner te lokken. Het leek me lastig vliegen, als je slap en lamlendig bent. Koorts leek me negatief uitwerken op je richtingsgevoel. Terwijl ik ook wist, dat sommige van die vogels zomaar een keer per jaar naar West-Afrika ofzo vlogen. En zeker voor de specht leek hoofdpijn me onmogelijk combineren met wat spechten te pas en zeker ook te onpas doen: veelvuldig hard en snel met de snavel op een boomschors timmeren, tot de insecten eruit tuimelen: Auw! Auw! Auw! Auw! Etc. 

O ja, de kans dat elk vogeltje met griepverschijnselen een bank had om op te gaan liggen, een dekentje om onder te kruipen en een moeder, die thee, biscuitjes, geraspte appels, sinaasspul en aandacht kwam brengen, leek me helemaal te verwaarlozen. Pas de laatste jaren weet ik iets meer van vogelgriep. En maak ik me op een hele andere manier zorgen. Hoewel ik nog steeds de term ‘Aviaire Influenza’ niet te vaak gebruik. De mensen om me heen hebben het al moeilijk genoeg. 

Op de site van het NVWA, de overheid dus, staat informatie over uitbraken en plekken, over beschermende kleding, die je maar beter kunt dragen als je in de buurt van mogelijke besmettingen komt. En over ophokken, meldingsplicht en zo meer. Ook staat er dat vlees en eieren van kip, kalkoen en eend gewoon te eten zijn als je maar goed door bakt. Een klikje verder was ik bij de lijst van ruimingen. Waarbij ruimingen het ombrengen van kippen, eenden, vleeskuikens, leghennen en kalkoenen is om de verspreiding van de ziekte tegen te gaan.

Als ik de afgelopen drie maanden bekijk gaat het snel gerekend om ongeveer 1 miljoen levende wezens uit genoemde groepen. Ik heb op deze plek wel eens vaker gezegd, dat ik het heel moeilijk heb met een sector, een economische activiteit, die uiteindelijk drijft op het ombrengen en daarna consumeren van dieren, die in mijn optiek net zoveel recht op leven hebben als wij. Maar met bijvoorbeeld vogelgriep of andere zoönosen, dat zijn virussen die van dier op mens kunnen overspringen, komt daar volgens mij nog wat bij. Namelijk het gevaar dat wij allemaal lopen. 

Ik weet dat watervogels het virus jaarlijks bij zich kunnen dragen, dat ze soortgenoten kunnen besmetten, en ook wel eens een kip of anderszins waar ze langs vliegen of in de buurt zwemmen. Maar dat intensieve veeteelt, het houden van talloos veel miljoenen kippen, kalkoenen, eenden en andere kakelaars, de verspreiding ernstig doet toenemen en de kans op mutaties vergroot, is me ook volstrekt duidelijk. 

En een zin op de officiële site dat: ‘als een mens al besmet raakt griepachtige klachten voorkomen, maar dat in Azië wel ernstiger gevallen van besmetting zijn voorgekomen’, stelt me gezien de afgelopen twee jaar van pandemie waanzin niet heel erg gerust.

Ik geloof dat je dit soort bedreigingen niet kunt tegengaan met pappen en nathouden en ruimen, met constant het economische belang van de pluimvee-export in het achterhoofd. Zoals ik ook geloof, dat je als Europese landen geen echt klimaatbeleid aan het voeren bent, als ondertussen nog 55 miljard aan subsidies naar de fossiele sector gaat. En de directeur van Schiphol in alle media mag uitleggen, dat de vliegsector echt weer naar het pre-corona niveau moet, zodat ze weer serieus geld kunnen verdienen. En ze dat geld dan echt, echt, nee echt, in duurzame luchtvaart en vrolijke kerosine gaan investeren.

En, als ik Caroline van de boerenlobby aan een talkshow tafel hoor zeggen, dat er geen enkele dwang richting agrarische sector aanvaardbaar is, en dat compensatie natuurlijk alleen gepast is als iemand wil stoppen met zijn bedrijf of geen opvolging heeft. Denk ik eerst: ‘ja, dat zou elke ondernemer wel willen’. En daarna: ‘hoe is het mogelijk, dat we ons in twee volstrekt verschillende universa bevinden’.

Afijn, wat ik bedoel te zeggen is dat je als politiek, als samenleving echte keuzes zult moeten maken, voordat we hoestend, rochelend en als kippen zonder kop, te laat zijn. 

Ondanks dit laatste beeld, een heel prettige zondag.