Cheetah in de knel: hoe redden we ’s werelds snelste roofdier?

Met 110 km/u over de savanne razen – dat is het visitekaartje van de jachtluipaard. Maar achter die snelheid schuilt een harde realiteit: wereldwijd leven er nog maar 6.500 volwassen cheeta’s, verspreid over slechts 9% van hun oorspronkelijke leefgebied. Hun toekomst? Onzeker. Hun vijand? Niet alleen leeuwen of hyena’s, maar vooral wij: mensen. Nynke Wemer promoveerde onlangs op de bescherming van het jachtluipaard.

Met een explosieve sprint van 0 naar 100 km/u in enkele seconden is het jachtluipaard het ultieme snelheidswonder. Zijn slanke lijf, lange poten en flexibele ruggengraat maken hem tot een roofdier dat bliksemsnel toeslaat op de Afrikaanse savanne. Het jachtluipaard is gebouwd voor snelheid, niet voor kracht. Dat maakt hem uniek, maar ook kwetsbaar. Voeg daar een lage genetische diversiteit en enorme territoriale behoeften aan toe, en je hebt een soort die slecht tegen verstoring kan. Klimaatverandering, versnipperde leefgebieden en menselijke uitbreiding zetten de populatie onder druk. Cheeta’s leven solitair of in kleine groepen en jagen vooral overdag om confrontaties met grotere roofdieren te vermijden.

Promovendus Nynke Wemer dook in deze problematiek. Haar onderzoek laat zien dat het grootste deel van geschikt leefgebied buiten nationale parken ligt. En toch, conflicten met boeren blijken verrassend laag. Hoe kan dat?

De cheetah blijkt een meester in aanpassing: hij verandert zijn dagritme en sluipt door het landschap om mensen en concurrenten te ontwijken. Wemer’s conclusies zijn duidelijk: verbind leefgebieden met corridors, ook buiten reservaten. Werk samen met landeigenaren en train jachtluipaarden in gevangenschap voor succesvolle herintroductie. Alleen zo krijgt de cheetah een kans in een wereld die steeds sneller verandert.