Bos op de helling

De Provinicie Limburg is van plan om de Jeugrubbe (circa 10 hectare 18-eeuws hellingbos, onderdeel van de EHS) tussen Hoensbroek en Vaesrade op te offeren voor een nieuwe weg. Deze 10 hectare bos zijn de restanten van een veel groter bos dat midden in de vorige eeuw al is gekapt voor landbouwdoeleinden. Het is toen vermoedelijk gespaard, omdat het op vrij steile hellingen is gegroeid. Het bos wordt sinds 1996 op vrijwillige basis onderhouden door een in het bos wonende beheerder. De buurtbevolking weet dat er toezicht in het bos is en het is daardoor schoon, begaanbaar en supermooi, een pareltje zonder zwerfvuil.

Het Jeugrubbenbos is bovendien in transitie van eiken- naar beukenbos waardoor zeer bijzondere vogels zich daar thuisvoelen (broedgelegenheid in dode bomen). De in opdracht van de provincie uitgevoerde inventarisatie van aanwezige diersoorten, met name vogels, is een aanfluiting. Zeker 5 spechtsoorten zijn er waargenomen, waaronder de zeldzame zwarte specht en draaihals evenals de groene specht. Trouwens, volgens de provincie komt de zwarte specht al jarenlang helemaal niet meer voor in de parkstad. Voorts bevinden zich in het Jeugrubbenbos uilen, haviken, sperwers en buizerds. Bij het natte gedeelte aan de Zuidwestkant komen ijsvogels en waterrallen voor.

Wanneer het Jeugrubbenbos doorsneden wordt door een 4-baans autoweg, zal er een kettingreactie optreden. De resterende bomen langs die autoweg ondervinden de directe impact van de Westenwind, die door de autoweg in een soort trechter wordt gedreven. Een deel van het resterende bos zal alsnog sneuvelen. Daarnaast zal het zonlicht in deze situatie direct op de bast van de overgebleven beukenbomen kunnen schijnen, hetgeen uiteindelijk het einde van deze bomen zal betekenen. De restwaarde van het bos bij uitvoering van het voorgenomen tracé zal op den duur minimaal zijn. Van de nu aanwezige waardevolle fauna zal niets danwel nauwelijks iets over blijven. De Provinicie blijft uiterst laconiek. "Meneer, als er een boom moet worden weggehaald, dan plaatsen we ergens anders wel een nieuwe boom". De bestuurders geven zichzelf met zulke uitspraken een brevet van onvermogen, cum laude nog wel. Het lijkt alsof ze het kamertje met de tekentafel nooit uitgekomen zijn. En zijn de burgemeester en de wethouder Ruimtelijke Ordening van Heerlen, die in de buurt van de Randweg wonen, op de hoogte van de pracht van de Jeugrubbe?

Is dit dan écht nodig, deze nieuwe weg?
Het wordt nog erger. Om de keuze voor deze nieuwe autoweg te onderbouwen zijn verkeersprognoses van 10 jaar geleden gebruikt, die nog op veel groei wezen. Inmiddels heeft de Oostelijke Mijnstreek echter te maken met toenemende vergrijzing en een drastische terugloop van de bevolking. Deze bevolkingskrimp is nieuw voor de bestuurders en nog maar net begonnen. De verkeersintensiteit ter plaatse is de afgelopen jaren al aanmerkelijk minder geworden. Op de randweg stonden begin van deze eeuw regelmatig flinke files, de laatste jaren is daar nauwelijks sprake van. Hierover is een uitgebreid rapport (Witteveen), maar de provincie negeert dit (niemand is zo doof als hij die niet wil horen). Daarbovenop is de Oostelijke Mijnstreek inmiddels via een andere, nieuwe route ontsloten.

Is er geen redelijk alternatief?
In plaats van een nieuwe weg (de 3e oostwestverbinding op een heel klein stukje land) kan men gewoon de bestaande weg (de zogeheten Randweg, ook zichtbaar op de foto) gebruiken, waar afgelopen voorjaar bovendien over een strook van circa 500 meter al 80 % van de bomen is gerooid. Ruimte genoeg, want naast de weg liggen plantsoentjes, volkstuintjes en sportveldjes). Dit noem ik het gezondverstand-alternatief.
Echter, een lobby vanuit de aangrenzende wijk Maria Gewanden, heeft er voor gezorgd dat de provinciale keuze is gemaakt om een natuurgebied op te offeren. De MER-notitie kent vele fouten in de tabellen, de waarde van de Jeugrubbe wordt volstrekt onderbelicht, alles is geschreven en gedaan om een keuze voor een al lang geleden genomen beslissing goed te praten. Is dit de weg van de (verwachte) minste weerstand, omdat de natuur zelf geen stem(recht) heeft?

Navrant
Als er voor het gezondverstand-alternatief wordt gekozen, is het betrekkelijk eenvoudig om voorzieningen (zoals verdiepte aanleg en speciaal stil asfalt) te treffen ten behoeve van de aangrenzende woonwijk, zodat ook de inwoners van de desbetreffende woonwijk erop vooruitgaan ten opzichte van de huidige situatie (aldus de provincie). Qua kosten is deze oplossing naar alle waarschijnlijkheid ook veel goedkoper. Het tracé dwars door het oerbos moet een hoogteverschil van 7 meter overbruggen, via bergen en dalen. Er is een groot talud nodig met vrij forse constructieve voorzieningen om een berijdbaar tracé tot stand te brengen.