Boom in de stad gebaat bij burgerparticipatie

Het aantal klachten over bomen in de stad is de afgelopen tien jaar toegenomen. Tegelijkertijd is ook het aantal initiatieven voor behoud en aanplant van bomen gegroeid. Dat blijkt uit een onderzoek dat de Wetenschapswinkel van Wageningen UR voor de Bomenstichting uitvoerde. Voor dit onderzoek is een enquête gehouden onder 64 gemeenten, waaruit naar voren komt dat het zinvol is om burgers concrete informatie te geven over bomen en groen, en over participatief onderhoud en gebruik van natuur in de stad. Bovendien blijkt dat burgerparticipatie een positieve invloed heeft op de houding van burgers ten opzichte van bomen.

De Wageningse Wetenschapswinkel onderzocht de oorzaken van de veranderende houding van burgers ten opzichte van bomen in de stad met behulp van een aantal casussen en een enquête. De meerderheid van de mensen erkent het belang van natuur in de stad, allereerst als decor voor het dagelijks handelen. Degenen die meer nadruk leggen op andere waarden, zoals ecologie, gezondheid, of educatie, zijn vaak actiever in het behoud van bomen. Men weegt deze waarden wel af tegen overlast die bomen kunnen veroorzaken en tegen andere functies die ruimte vergen. Als burgers mogen kiezen, wordt voor bomen gekozen die zo min mogelijk hinder veroorzaken of zelfs voor een andere inrichting van de ruimte bijvoorbeeld parkeerplaatsen.

Een deel van de toename van klachten over bomen bij gemeenten wordt veroorzaakt door de toegenomen mondigheid van de burger en door de vergrote klantgerichtheid van gemeenten. Bij veel burgers heerst onvrede over het functioneren van de gemeenten, vooral omdat ze geen consequent beleid voeren.

Uit het onderzoek blijkt dat er geen eenduidig recept is voor succesvol behoud van bomen in de stad. Initiatieven kunnen een succes worden door acties van gemeenten, intermediaire organisaties, individuele burgers of burgerorganisaties. Dit kan bijv. door solistisch optreden van de gemeente, of juist door samenwerking tussen gemeente en bewoners en door burgeracties. Van belang hierbij is: kennis opbouwen (van bomen en procedures), consequent handelen (beleid en bezwaren) en enthousiasme genereren. Het is zinvol om burgers meer informatie te geven over de waarden en functies van bomen in de stad, de wijze waarop gemeenten en bewoners bomen en groen kunnen onderhouden en hoe bomen door bewoners gebruikt kunnen worden (eronder zitten, er in spelen, er van oogsten). Om de binding van bewoners aan de bomen in de stad te vergroten, moet deze informatie zo concreet mogelijk zijn en toegespitst op de specifieke situatie versterkt door mogelijkheden voor participatie in inrichting en onderhoud door bewoners.

Lees ook 'Monumentale bomen verdwijnen'> >
Beluister de reportage van 13-05-2007 over monumentale bomen> >

Bron: WUR