Bomenboeken

Op kasteel Groeneveld zijn twee heel bijzondere xylotheken te zien. Het zijn verzamelingen van houten boeken met daarin allerlei materiaal van een en dezelfde boom. Zaden, blaadjes, schors en dergelijke. De eerste xylotheek is aangelegd door de Duitse plantkundige en bosbouwer Alexander Schlümbach, die het samenstelde in opdracht van de toenmalige koning Lodewijk Napoleon (1806-1810). De tweede verzameling van Groeneveld is veel recenter samengesteld door de Delftse meubelmaker Ben Lemmers.

Bomenboek
Elk boek is een kistje, gemaakt van het hout en de schors van de betreffende boom of struik. Binnenin bevinden zich de groei- en bloeiwijzers, zoals bladeren, takjes, wortels, zaden, etc. Aan de binnenzijde van het deksel staat een beschrijving van de boom- of plantensoort met soms ook medische toepassingen

Fenomeen
De xylotheek als verzamelobject is typerend voor de periode rond 1800. De belangstelling voor de natuur is in die tijd groot. Er worden allerlei verzamelingen aangelegd met behulp waarvan men de wereld wil trachten te doorgronden. Omdat het samenstellen van een xylotheek zeer kostbaar is, is dit als liefhebberij slechts voor mensen uit de hogere kringen betaalbaar

In Nederland zijn vier xylotheken te vinden. De grootste van deze drie met 158 banden staat in Franeker, in het Museum Martena. Twee, een oude en een nieuwe xylotheek dus in Kasteel Groeneveld in Baarn. De vierde en laatste xylotheek staat in Enschede.

Bron: kasteel Groeneveld