Blog Rio: emotionele achtbaan

Een VN-duurzaamheidstop bijwonen is als zitten in een emotionele achtbaan. Je wordt continu heen en weer geslingerd tussen hoop en teleurstelling, woede en optimisme, twijfel en overtuiging. Wanhoop toen gastheer Brazilië als een bulldozer over de delegaties heenwalste en een tekst zonder enige ambitie op tafel legde. Daarmee was Rio+20 voor mensen met ambitie gewoon mislukt. Het kan toch niet waar zijn, dat wereldleiders zo weglopen van hun verantwoordelijkheid. Zó blind zijn voor de grenzen van de planeet. Grenzen die we snel aan het overschrijden zijn.

Maar tijd om daar lang bij stil te staan was er niet, de achtbaan reed verder. En dat was maar goed ook. De grote teleurstelling werd langzaamaan verdrongen door zoveel positieve initiatieven die overal vandaan komen. Grote groepen bedrijven die écht verduurzamen. En dat zijn niet de kleinste. Unilever, Puma, Dow, Philips, GE om er een paar te noemen. Prominent aanwezig en niet nalatend de politiek op te roepen vergaande ambities te tonen. De VN-ontwikkelingsorganisatie, UNDP, die behoud van biodiversiteit steeds verder integreert in hun totale hulpprogramma. Jongeren die zich terecht zorgen maken en overtuigend verwoorden waarom er nu en niet straks actie genomen moet worden. Maar ook, en dat is het meest verrassend, landen die elke ambitie uit de slotverklaring hebben gesloopt en vervolgens zich achter de schermen laten helpen hun economie te vergroenen.

Er zijn natuurlijk uitzonderingen, maar ik zie om mij heen een groeiend besef dat we alleen vooruit kunnen als we de economie zo laten groeien dat dat niet de mogelijkheden beperkt voor de toekomst. En dat is een enorme winst. De duurzaamheidstop leek gekaapt te worden door het verlangen van opkomende landen zich te blijven ontwikkelen. Er ontstond een strijd tussen milieu en sociale ontwikkeling. Maar die moeten hand in hand gaan. Driekwart van de wereld wil zich optrekken uit een armoedig bestaan. Dat moeten we niet willen bestrijden. Wel moeten we elkaar helpen dat zo te doen dat het niet ten koste gaat van ons natuurlijk kapitaal.

Rio+20 is dus een top geworden zonder de juiste woorden, maar met uitzicht op daden. Geen woorden, maar daden. Dat is de positieve uitkomst. Maar het ontslaat wereldleiders niet van de plicht die daden te omarmen en te versnellen. En dat is deze week nog niet gebeurd.

Gerben Jan Gerbrandy, europarlementariër voor D66