Bijzondere orchideeën duiken op in Leiden

Met namen als wit bosvogeltje en vogelnestje denk je al snel aan ornithologie maar niks is minder waar: je moet op stap met een orchideoloog om deze bijzonder plantjes te ontdekken.

Rogier van Vugt, werkzaam bij de Hortus Botanicus te Leiden, werd enige tijd geleden gebeld door een vriendin die dacht dat ze in de buurt van Leiden een wel heel bijzondere orchidee had zien staan: het wit bosvogeltje. Rogier twijfelde aan haar waarneming en vermoedde dat het ging om bremraap.” Maar toen ze mij een duidelijke foto stuurde aarzelde ik toch. Ik ben er meteen naar toe gegaan en ja hoor daar stonden wel dertig vogelnestjes. Hoe die in Leiden zijn beland, ik zou het niet weten, misschien met het uitkloppen van een auto-mat. De zaadjes zijn net stof dus dat kan heel goed.”

Het vogelnestje is een zeer zeldzame orchidee die tot nog toe alleen werd waargenomen in Zuid-Limburg, in de Achterhoek en in de duinen bij Bergen. En nu dus in Leiden. De naam vogelnestje slaat op de wortelstok die kort is met vele dikke op een vogelnest-achtige manier gerangschikte wortels.  De orchidee leeft in een symbiose met schimmels en met bomen. Ze krijgt dus al haar voedsel via een schimmel die weer in contact staat met een boom. Een prachtige constructie, maar er moet dus wel aan veel voorwaarden worden voldaan eer deze orchidee kan bloeien.

Rogier van Vugt ontdekte nog een tweede zeldzame orchidee in Leiden: het bosvogeltje. Bosvogeltje is een zeldzame groep orchideeën met sierlijke bloemen. Wie veel fantasie heeft ziet in de bloemen een vogel die wegvliegt. Bosvogeltjes komen hoofdzakelijk in Zuid-Limburg voor in zonnige bosranden en bossen.