Bijzondere kikkergewoontes

Horen zonder oren
Hoewel kikkers geen oorschelpen hebben, kunnen ze wel degelijk horen. Ze hebben net als mensen een trommelvlies, maar dat zit bij kikkers gewoon aan de buitenkant. Bij bruine en groene kikkers kun je dat vaak goed zien als een rondje net achter de ogen. De trommelvliezen staan bovendien in verbinding met de mondholte en de longen. Deze holtes dienen net als bij een trommel als een soort klankkast om het geluid te versterken.

Anders ademen
Hoewel kikkers longen hebben, gebruiken ze die maar voor de helft van hun zuurstofbehoefte. Kikkers kunnen namelijk via twee andere manieren ademen: alleen met hun mond of via hun huid. Met hun mond ademen doen ze met hun bek dicht. Door hun mondbodem steeds op en neer te bewegen, stroomt verse lucht via de neusgaten in en uit de mond. Deze lucht gaat niet naar de longen. Dat hoeft ook niet, want het slijmvlies in de mond kan ook zuurstof opnemen. Zo komt de zuurstof in het bloed van de kikker.

Ook door hun huid kunnen kikkers zuurstof opnemen. Dat werkt zo: zuurstof zit in de lucht en kan oplossen in water. Wanneer er in de lucht meer zuurstof zit dan in het water, lost een deel van de zuurstof vanzelf op in het water. En wanneer er meer zuurstof in het water op de kikkerhuid zit dan binnenin de kikker, stroomt de zuurstof ook vanzelf naar binnen in het bloed van de kikker. De kikkerhuid is namelijk zo dun en goed doorbloed, dat zuurstof er gewoon doorheen kan. Zo kunnen kikkers ook zuurstof opnemen onder water via hun huid. 

Drinken en plassen
Niet alleen zuurstof, maar ook water kan door de huid van de kikker heen. Zo hoeven kikkers nooit te drinken. Ze moeten echter wel oppassen dat ze zich niet als een spons helemaal volzuigen met water als ze lang in het water liggen. Om dat te voorkomen, scheiden ze veel waterige urine af. Zo kunnen ze het overtollige water weer kwijt.

Eten met je ogen
Kikkers vangen hun prooi met hun lange tong en met hun kaken. Ze hebben een soort tanden waarmee ze hun prooi kunnen vastgrijpen, maar kauwen kunnen ze er niet mee. Ze slikken hun voedsel dus in z'n geheel door. Om zo'n grote brok soepel hun keel in te laten glijden, hebben kikkers een trucje. Ze kunnen namelijk hun oogbollen een stukje naar beneden in het gehemelte laten zakken, waardoor ze het voedsel in hun bek verder naar achteren kunnen duwen. In de onderstaande video is de kikker niet aan het eten, maar zie je de oogbeweging wel mooi.

De volgende keer dat er een kikker naar je knipoogt, weet je dus dat hij geen betoverde prins is, maar dat hij mogelijk een dikke bromvlieg probeert weg te werken!

Bronnen:
- Creemers, R. C. M., & Van Delft, J. C. W. (2009). De amfibieën en reptielen van Nederland.
- Nederlandse Fauna 9.- Nöllert A. & Nöllert C. (2001). Tirion Amfibieëngids van Europa. (1e druk). Baarn: Tirion Uitgevers BV