Bibi Dumon Tak: In het licht van de wolf, het vuurwerk en het nieuwe jaar

Dat musea 'vochten' om het lichaam van de gedode wolf, vindt columnist Bibi Dumon Tak een van de donkere puntjes van het afgelopen jaar. “Ik pleit ervoor het dier weg te houden bij de gretige blikken van het hongerige volk.”

Lees hier de volledige column:

2025 was een onzeker jaar en ik denk dat veel mensen moeite hadden ergens nog wat restjes licht te vinden. Licht dat je het liefst als een waterval over je heen zou laten stromen. Licht dat de wereld begrijpelijker en zachtaardiger maakt. Dat een einde laat komen aan tollende gedachten. Licht dat je nieuwe inzichten geeft. Niet voor niets heet het begin van iedere nieuwe dag: de dageraad.

Hoe mooi het donker ook is, onze ogen gaan altijd op zoek naar de sterren die door de kieren van het universum prikken. Maar zelfs de sterren leken dit jaar minder zichtbaar. Alsof ze een voor een door iets duisters werden gedoofd.

Een van die gedoofde sterren was voor mij de wolf die vanwege zijn gedrag niet meer mocht leven. Voor veel mensen ging die dag de zon juist weer schijnen, en ik gun ieder mens de zon, maar voor mij gold in dit geval het omgekeerde. Vooral toen ik las dat musea vochten om zijn gedode lichaam, zodat mensen deze lastpak gevaarloos van dichtbij konden bekijken. Zich aan zijn terechtgestelde lichaam zouden kunnen vergapen. Een dier dat nog jaren bij zijn gezin had kunnen wonen, zijn gezin had kunnen verdedigen tegen mensen die zijn territorium met voeten traden.

Naturalis won de strijd en zal hem mogelijk laten opzetten door een taxidermist. Maar ik pleit ervoor dit niet te doen. Het dier weg te houden bij de gretige blikken van het hongerige volk. Laat deze wolf met rust. Naturalis heeft de wandelwolf ook al in huis. De allereerste wolf die zich in 2015 in ons land meldde en nergens plek vond om te wonen. Na 1500 kilometer rondzwerven verongelukte hij op een snelweg in Duitsland, dichtbij zijn geboortegrond. Ik hoop dat Naturalis de verleiding kan weerstaan, en geen hoeder wordt van gedoofd licht.

Maar dan, lieve vroegevogelaar, die andere hoeder. De man die zich zijn leven lang heeft ingezet voor behoud van het licht. Zijn naam is Tjeerd de Faber, de oogarts des vaderlands. De hoeder van ons zicht. Decennia lang was hij op nieuwjaarsdag de woordvoerder van het leed dat op de Nederlandse operatietafels lag.

Jarenlang pleitte hij bij politici voor de afschaffing van consumentenvuurwerk, en als hij daarbij in de Tweede Kamer foto’s van slachtoffers uitdeelde zag hij dat de parlementariërs die onverdraaglijke beelden van verminkte gezichten gauw omdraaiden, waarop hij een jaar later terugkwam met hetzelfde verhaal, maar ditmaal met foto’s afgedrukt op beide zijden van het papier. Hij zag hoe politici het blaadje bij het zien van de verwondigen ook toen omdraaiden, maar daarna gauw weer terug, omdat de achterkant nog gruwelijker bleek dan de voorkant.

Meer dan dertig jaar duurde zijn strijd, maar hij won. Hij won omdat hij volhield. Het vuurwerk zal doven, maar in ruil daarvoor zullen vele ogen het licht behouden. De Faber heeft laten zien dat volhouden loont. Nog een keer zal het straks gaan knallen, zullen de vogels in paniek weer uren op grote hoogten gaan vliegen, zullen er dieren sneuvelen, handen en ogen, maar er is licht in zicht. En ik weet heus wel dat het licht ook zijn schaduwkanten kent, maar dan denk ik aan wat Stefan Zweig ooit schreef: dat elke schaduw in wezen een kind is van het licht.

Ik wens u, Vroegevogelaar, veel licht toe in het nieuwe jaar, en Tjeerd de Faber, wens ik, nu hij zeventig is geworden, een mooi en welverdiend pensioen.