Nog steeds worden in Kalimantan - het Indonesische deel van het eiland Borneo - elk jaar honderden orang-oetans gedood of gevangen voor de handel in deze dieren. Dit blijkt uit een nieuw rapport opgesteld door onderzoeksbureau TRAFFIC. De onderzoekers stellen vast dat alleen al op Kalimantan, Java en Bali jaarlijks 200 – 500 Borneo orang-oetans verhandeld worden. De gemiddelde prijs van een orang-oetan op Java is 400 Amerikaanse dollars, 2 tot 3 keer zoveel als de prijs die jagers in Kalimantan ontvangen.
Het overgrote deel van de verhandelde orang-oetans is op hele jonge leeftijd gevangen om dienst te doen als huisdier. Vrijwel altijd gaat dit gepaard met het doden van de moeder, soms overleeft ook het jong de aanslag op moeder en kind niet of raakt ernstig gewond. Dit betekent dat de illegale handel in orang-oetans nog veel meer slachtoffers maakt dan alleen de aantallen daadwerkelijk verhandelde dieren.
TRAFFIC is opgericht door het Wereld Natuur Fonds en IUCN en brengt de handel in bedreigde dieren en planten in kaart. Voor dit rapport zijn gedurende twee jaar gegevens verzameld van markten waar dieren verhandeld worden, privé-eigenaren, opvang- en reïntroductiecentra en het Indonesische ministerie van bosbeheer.
De onderzoekers concluderen dat de omvang van de illegale handel in orang-oetans een grote bedreiging vormt voor het voortbestaan van de orang-oetan in het wild. Er leven naar schatting nog maar zo’n 55.000 orang-oetans op Borneo en dit aantal neemt in rap tempo af. Dit als gevolg van de voortdurende en omvangrijke handel in deze dieren, maar ook door het alarmerende tempo waarin het leefgebied van de orang-oetan verdwijnt als gevolg van houtkap, oprukkende plantages en bosbranden.
Mensapenconferentie
Deze week vindt in Afrika een internationale VN-conferentie* plaats over de bescherming van mensapen. Aanwezig zijn ondermeer delegaties van alle landen waar nog mensapen in het wild leven, waaronder Indonesië. TRAFFIC en het Wereld Natuur Fonds doen een dringend beroep op Indonesië om strenger toe te zien op naleving van hun wetgeving omtrent bedreigde dieren. Volgens deze wet is het vangen, doden, bezitten en verhandelen van orang-oetans verboden. Het TRAFFIC rapport toont aan dat de handel in orang-oetans ondanks deze beschermde status de laatste 15 jaar niet afgenomen is.
Bovendien constateren de onderzoekers dat weliswaar in de laatste tien jaar vele orang-oetans door Indonesische autoriteiten in beslag genomen zijn, maar er tot op de dag van vandaag nog geen enkele overtreder daadwerkelijk vervolgd of gestraft is. “Dit is een alarmerende constatering”, aldus Miriam van Gool van het Wereld Natuur Fonds. “Wij doen een dringend beroep op de Indonesische overheid om er alles aan te doen om mensen betrokken bij het doden en verhandelen van orang-oetans achter tralies te krijgen”. Volgens het Wereld Natuur Fonds is ook een grootschalig voorlichtings- en educatie programma voor zowel het publiek als overheidspersoneel hard nodig. Om mensen te informeren over de beschermde status van orang-oetans, en om controle en handhaving van regels door politie en justitie te verbeteren.