Begin van de herfst in 2005

Volg eens een boom
De natuurkalender roept u op om in de herfst de verkleuring van verschillende bomen te volgen. Het gaat om de b.v. de eik, de paardenkastanje, de beuk of de berk. U kunt de volgende momenten doorgeven:

1. De helft van de boom in herfsttinten
2. De hele boom in herfsttinten
3. De boom helemaal (op een paar blaadjes na) kaal

Meldengen doorgeven via de Fenolijn 035-6711338 of via de Natuurkalender >>

Vanaf vrijdag 23 september is het weer officieel herfst in Nederland. Rijpe vruchten, verkleurende bomen en vallende bladeren zijn karakteristiek voor deze tijd van het jaar. De eerste rijpe vruchten van de paardenkastanje, eik en hazelaar vallen al van de bomen. Er zitten er echter nog genoeg aan zodat ook de komende weken nog vruchten in parken en bossen gezocht kunnen worden. Vanaf half september zijn normaal gesproken de vruchten van de walnoot rijp. De walnoten aan de bomen in Wageningen zijn echter nog niet zo ver. De eerste rijpe eikels waren dit jaar, net als voorgaande jaren, weer vroeg.

De zomer van 2005 was nat en de temperatuur was normaal. Het gemiddelde aantal van 605 zonuren was ook normaal voor ons land. September daarentegen is warm en zonnig begonnen. Hoe dit alles doorwerkt op de ontwikkeling van planten en dieren in de herfst is nog onduidelijk. Het moment waarop bladeren verkleuren en van de bomen vallen, wordt door de wetenschap nog steeds niet goed begrepen en blijft heel moeilijk te voorspellen. Het weer in de zomer geeft in ieder geval geen aanleiding voor extreme gebeurtenissen in de natuur deze herfst. De bladeren van de bomen zullen niet net als na de zeer warme zomer van 2003 al in augustus verdord aan de bomen hangen of er al af vallen.

De herfstkleuring begint vaak als eerste bij de berken. Al in augustus worden de eerste bladeren geel. Ook dit jaar was dat te zien. Vanaf half september vertonen normaal gesproken de meeste berken de eerste gele bladeren. Bij berken is het effect van straatlantaarns op de bladval goed te zien. Net rond de lamp blijven de bladeren veel langer groen en aan de boom hangen. Daglengte en lichtintensiteit spelen dus een belangrijke rol.

Ook populieren en lindes beginnen vroeg met bladverkleuring en bladval. Beuken en zomereiken laten wat langer op zich wachten maar eind september en begin oktober is de meerderheid van de bomen normaal gesproken wel met de herfstkleuring begonnen.

De paardenkastanjes zorgen ook dit jaar al weer vroeg voor herfstgevoelens. Door de paardenkastanjemineermot waren veel bomen al ver voor het begin van de herfst volledig in herfstkleur. Het is nog onduidelijk hoe de nieuwe paardenkastanjeziekte de bladverkleuring en bladval van de bomen zal beïnvloeden.

Kleurrijke herfst in 2005?
Het verdere verloop van de verkleuring en de bladval is afhankelijk van de temperatuur, de hoeveelheid wind, vorst en zonneschijn. Als er een paar nachten met temperaturen aardig onder 0°C komen, kunnen platanen binnen een paar dagen al hun bladeren laten vallen. De herfst van 2005 zou wel eens heel mooie kleuren op kunnen leveren. De eerste dagen van september waren overdag warm en zonovergoten terwijl de heldere nachten koud waren zonder al te veel echte vorst. Dit bevordert de verkleuring van de bladeren.

Vraag naar herfstwaarnemingen
Het aantal herfstwaarnemingen dat doorgegeven wordt, blijft achter bij onze verwachting. Gezien het grote belang van deze waarnemingen voor het onderzoek naar de effecten van veranderingen in weer en klimaat op de natuur roepen we iedereen op om de ontwikkelingen in de natuur ook in de herfst te volgen en door te geven.

Wilt u weten wat u de aankomenden periode kunt verwachten? Klik dan hier >>

Bron: Natuurkalender