'Bastaardsatijnrups verjaagd met vliegtuigen'

Sinds de jaren zeventig heeft de bastaardsatijnrups zich in Nederland rustig gehouden. De afgelopen week is het diertje, dat jeuk en irritatie aan huid en ogen kan veroorzaken, weer gesignaleerd in een groot aantal kustgebieden. Entomoloog Leen Moraal van kennisinstituut Alterra Wageningen UR is gespecialiseerd in insectenplagen op bomen en struiken.

Hebben we in Nederland al eerder last gehad van de bastaardsatijnrups?
,,Jazeker. In de jaren zeventig vormde het dier in Noord-Brabant een enorme plaag. Ze vraten toen de bladeren van eiken. Hele eikenlanen zijn toen vanuit vliegtuigen met insecticide bespoten. Eind jaren tachtig was de populatie flink afgenomen. Sindsdien hebben we er in Nederland niet veel last meer van gehad.''

Verscheidene GGD's langs de kust luiden de noodklok. Kunt u bevestigen dat er sprake is van een plaag?
,,Dat is lastig te zeggen. Sinds 1946 houden we in Wageningen insectenplagen bij, maar wij zijn ook afhankelijk van meldingen van andere mensen. We hebben wel al enkele berichten ontvangen, onder meer uit Den Haag. Maar pas aan het eind van de zomer kunnen we echt de balans opmaken.''

Hoe kan je nesten herkennen?
,,In de duinen zitten ze vooral in duindoornstruiken. Ze worden overigens soms verward met de spinselmotten of eikenprocessierupsen. De spinselmotten maken losse spinsels, vooral in wilde kardinaalsmutsen. De nesten van de eikenprocessierupsen zitten op de stam en zijn duidelijk herkenbaar. De nesten van de bastaardsatijnrupsen zijn bruin en meer leerachtig en hebben de vorm van een vuist. Ze zitten in de twijgen van de struiken.''

Wat is het verschil met de bekendere eikenprocessierups?
,,De eikenprocessierups komt meer voor in stedelijke gebieden en is daardoor een groter probleem voor mensen. Als die nesten in de herfst kapot waaien, stuiven die haren over straten en door tuinen, waar veel meer mensen lopen dan in de duinen of op het strand. Maar qua irritatie zijn de haren van de twee rupsen gelijk aan elkaar.''

Hoe kunnen mensen zich wapenen tegen de bastaardsatijnrups?
,,Het slimste is elk contact met de haren van de rups te vermijden. Daarom wordt duinwandelaars geadviseerd kleding te dragen die het lichaam enigszins bedekt en zo veel mogelijk afstand te houden van duindoornstruiken. Let ook goed op de borden die de gemeentes in de duinen hebben geplaatst. Wie toch in contact komt met de haren van de rups, moet met plakband de haartjes van de huid trekken en daarna de huid of ogen goed spoelen met water.''

Bron ANP