Bacterie beschermt zandraket tegen vijanden

Goedaardige bodembacteriën helpen de plant zandraket zich te verweren tegen ziekteverwekkende bacteriën en schimmels. Uit het promotieonderzoek van bioloog Sjoerd van der Ent blijkt dat de bodembacteriën die op de wortels van de plant leven, de zandraket in een continue verhoogde staat van paraatheid brengen. Wanneer de plant daadwerkelijk wordt aangevallen door een ziekteverwekkende bacterie of schimmel, komt de immuunreactie van de plant hierdoor sneller op gang. De schade aan de zandraket blijft dan beperkt. Van der Ent promoveert op 4 februari aan de Universiteit Utrecht.

Veel bacteriën en schimmels zijn voor hun energiebehoefte afhankelijk van suikers die door planten worden gevormd. Vandaar dat planten continu worden aangevallen door deze micro-organismen. Om zich te verweren tegen dit soort aanvallen wordt de zandraket geholpen door de goedaardige bodembacterie Pseudomonas fluorescens. Deze leven op het oppervlak van de plantenwortels, omdat daar voedingsstoffen lekken. Wanneer er voldoende van deze goedaardige bacteriën zijn, brengen ze de plant in de eerder genoemde staat van paraatheid.

Deze verhoogde staat van paraatheid wordt 'priming' genoemd. Bij priming, zo ontdekte Van der Ent, spelen transcriptiefactoren een grote rol. Transcriptiefactoren regelen de activiteit van het afweersysteem. De goedaardige Pseudomonas-bacteriën laten de hoeveelheid van deze transcriptiefactoren toenemen. Zodra een plant wordt aangevallen, worden de transcriptiefactoren geactiveerd en beschikt de plant over een verhoogde afweercapaciteit. De plant is dan beter in staat om zich te verdedigen tegen belagers.

Sjoerd van der Ent (Biologie) promoveert op 4 februari 2008 om 12.45 uur in het Academiegebouw, Domplein 29 te Utrecht. Proefschrift: 'Transcriptional regulators of rhizobacteria-induced systemic resistance'.

Bron: Groenportaal