Op zonnige dagen in het najaar gaan volwassen lieveheersbeestjes massaal op de vleugels, op zoek naar plaatsen om te overwinteren. Daarbij landen ze op door de zon beschenen oppervlakken waarbij ze een voorkeur hebben voor lichtgekleurde, hoge gebouwen, in buitengebieden, maar ook in de stad. Eenmaal geland gaan ze driftig op zoek naar een beschutte plek om te overwinteren. Via naden, kieren en spleten bij ramen, ventilatieopeningen en dergelijke, maar ook door openstaande ramen of deuren, komen ze in huis. Soms vind je er een paar, maar groepen van honderden tot zelfs duizenden komen ook voor.
In huis zoeken de lieveheersbeestjes een beschutte plek om te overwinteren. Het Veelkleurig Aziatisch lieveheersbeestjes (
Harmonia axyridis
) komen– de naam zegt het al –oorspronkelijk uit Azië. Ze overwinteren in onze huizen en gebouwen. Eten doen ze niet. In de winter brengen ze het grootste deel van de tijd (november tot en met januari) stil en teruggetrokken door. Bijna altijd zijn de clusters overwinterende lieveheersbeestjes te vinden aan de binnenzijde van de buitenmuur, niet diep in de kamer. Ook aan de buitenzijde van de woning kunnen ze op beschutte plekken voorkomen: bijvoorbeeld achter raamluiken of in parasols, rolluiken en spouw. Aan het eind van de winter (februari en maart) worden de ze weer actief, en gaan rondlopen of vliegen. Dat gebeurt vooral als ze in een relatief warme ruimte zitten.
Maak alle kieren goed dicht, het liefst vóórdat ze binnenkomen. Als ze toch binnen zijn kun je ze gewoon in je huis laten overwinteren: in het voorjaar gaan ze vanzelf weer naar buiten. Als je ze niet in huis wilt of allergisch bent, kun je ze vangen en weer buitenzetten. Zijn het er teveel om te vangen, zuig ze dan bijvoorbeeld op met een stofzuiger op een lage stand en keer de zak buiten om. Ook kun je de over de mond van de stofzuigerbuis een nylonkous bevestigen: de voet naar binnen stoppen en het einde van de kous stevig vastzetten met een elastiekje. Als je op de laagste stand zuigt kan de lucht er nog doorheen, maar de lieveheersbeestjes niet. Na het opzuigen haal je de kous er weer vanaf en zet je de lieveheersbeestjes op een diervriendelijke manier buiten de deur.
Onze autochtone lieveheersbeestjes zijn nuttige dieren: ze vormen belangrijke natuurlijke vijanden van verschillende soorten plaaginsecten. Midden jaren '90 is het Veelkleurig Aziatisch lieveheersbeestje in Nederland ingevoerd als biologische bestrijder van bladluizen. Uit onderzoek van Wageningen University is gebleken dat dit voor Nederland exotische lieveheersbeestje onze inheemse lieveheersbeestjes verdringt
Hoe herken je een Veelkleurig Aziatisch lieveheersbeestje? Ze zijn groter dan de Europese lieveheersbeestjes (0,5 tot 0,8 millimeter) en ze hebben een deukje in hun dekschild. Kleur en stippen zijn geen onderscheidende kenmerken. Het Veelkleurig Aziatisch lieveheersbeestje maakt er met kleur en stippenpatroon een potje van.