Altijd thuis: over dieren die hun huis meedragen

In deze tijd van corona is thuis blijven voor ons mensen van groot belang. Dus werken wij van Vroege Vogels ook voornamelijk vanaf huis. En tijdens een van onze digitale vergaderingen kwam een Vroege Vogel redacteur met een mooi idee; een serie over dieren die hun huis meedragen. Die dus altijd thuis zijn! Dieren zoals de slak, de zakdrager of de heremietkreeft. Of de nautilus.

De nautilus is een inktvis, een weekdier. Hij woont in een slakkenhuis achtige schelp. In de opening van de schelp zit de hoed, een platte verharde structuur die al ware het een deur de hele schelp kan afsluiten en daardoor de inktvis zelf kan beschermen. Die schelp is opgedeeld in kamers. De voorste kamer, de woonkamer is het grootst. Daar woont de nautilus in, daarin zit zijn lichaam. De kamers zijn allemaal met elkaar verbonden door middel van een siphunculus, een buis die vanaf de eerste, binnenste, kamer tot aan de laatste loopt. Deze buis is gevuld met weefsel waardoor water en gas met de kamers uitgewisseld kan worden.

De uitwisseling van water en gas tussen de verschillende kamers maakt het voor de nautilus mogelijk om als een soort duikboot in de zee zijn hoogte te bepalen. Hij kan zelf zijn drijfvermogen regelen. De nautilus woont dus in zijn eigen onderzeeër!

Auke Florian Hiemstra is bioloog met een grote voorliefde voor de nautilus. Hij bestudeerde octopus boorgaten in nautilus schelpen. Octopussen eten nautilussen, al is dat gedrag nog nooit gezien. Alleen de boorgaten die de octopussen achter laten in de lege schelp van de nautilus vertellen iets van wat er gebeurd in de diepzee. Hij bezocht hiervoor alle grote Europese nautilus verzamelingen. Ook deed hij veldwerk in Maleisië en de Filipijnen, waar de nautilus nog bevist wordt voor z'n prachtige schelp.