Alex van Hooff: Het natuurlijkheids dilemma
• 25-07-2008
• leestijd 2 minuten
De moderne dierentuin gaat er prat op een zo natuurlijk mogelijke leefomgeving te creëren voor de dieren. Maar hoe natuurlijk mogen en willen we de dierentuin maken? Wat voeren we onze dierentuindieren? Ja, en speciaal: wat voeren we onze roofdieren?
In de dierentuin van Bagdad worden ezels in het leeuwenverblijf gezet waarna, onder het geloei van de uitgelaten bezoekers, de leeuwen in de kooi worden losgelaten. Het hoogtepunt van de dag.
Zoals in onze dierentuinen vroeger, aan de kassa, zakjes met apenootjes konden worden gekocht, zo kun je nu in Chinese safariparken levende kippen of koeien kopen om die te laten voeren aan de roofdieren.
Natuurlijk toch? Nou, in Nederland vinden we dat onacceptabel.
Maar waar ligt de grens tussen presentatie van de natuur en sadistisch spektakel ? Met de kalong die een banaan verorbert heeft niemand een probleem. De slangenhalsvogel die in Burgers’ Bush de guppies spiest, die daar met tienduizenden in de rivier rondzwemmen, is een voorbeeld van hoe de natuur functioneert. Maar de vogel die in diezelfde bush een anolis opeet leidt meteen tot verontwaardigde reacties. Ouders stijgeren omdat de hagedis, voor de verbijsterde kinderogen is verslonden door de brute vogel. Een wrede verstoring van het romantische natuurbeeld van de stadsburger. We willen toch ook niet weten hoe we aan onze carbonade komen. Of zou het juist niet goed zijn om gezien te hebben - en dus, onder ogen te zien - hoe we er aan komen?
In Deense dierentuinen gaan schoolklassen naar de kinderboerderij om de kippen te voeren en aaien. De medewerker van de dierentuin neemt daarna de klas mee, haalt een dode kip te voorschijn en snijdt hem dwars doormidden om uitleg te geven over de bouw van onze gevederde vriend. Na het experiment wordt de kip aan de leeuwen gegeven.
Is dit in Nederland mogelijk? Is er hier nog steeds sprake van sadistisch spektakel?
Is het mogelijk om overtollig dierentuinbewoners, ja ook die zijn er, op te voeren aan de roofdieren. nadat ze op verantwoorde wijze geslacht zijn? Een overtollige, in de dierentuin gefokte antilopenbok spaart een koe.
Met het voeren van de paarden die hun leven hebben gesleten in de uiterwaarden hebben al velen moeite. Laten we het maar bij de poten houden, want de kop van Bonfire willen de vereerders van de dressuursport niet graag verslonden zien worden. Dus voeren voordat de bezoekers er zijn.
Het neerleggen van een overleden zwart wit gestreept paard is dan al helemaal uit den boze. De dieren hebben er geen moeite mee, sterker er is niets heerlijker voor een leeuw om zijn prooi met huid en haar te kunnen verslinden. Voor de leeuw is het gedragsverrijking. Maar mag het publiek het zien? Educatief prikkelend of toch sensatielust prikkelend???
Levende ezels voor de leeuwen van Bagdad, zoiets zullen we bij ons nooit zien, maar wat is er mis met de kip uit Denemarken?