Het aantal zwaardvissen in de Atlantische Oceaan is dramatisch afgenomen. De ijsbeer zakt letterlijk door het ijs. De gier in India is zo goed als uitgestorven, net als de rivierdolfijn in China. Er leeft nog een handvol chimpansees in Ivoorkust, terwijl het aantal armoertijgers in Siberië is gestabiliseerd op minder dan 30 dieren.
Dat blijkt uit de nieuwste editie van de Living Planet Index* die het Wereld Natuur Fonds (WNF) vandaag publiceert. De Living Planet Index meet de gemiddelde ontwikkeling van 4000 populaties van 1500 gewervelde diersoorten vanaf 1970. Het rapport wijst uit dat de wereldwijde soortenrijkdom tussen 1970 en 2005 met 27 procent is gedaald. Opvallend is dat de biodiversiteit in de tropen en de zeeën op het zuidelijk halfrond de afgelopen 10 jaar het sterkst is gedaald.
Soorten en natuurlijke ecosystemen staan wereldwijd onder druk door:
- Het verdwijnen van leefgebied van dieren door een groeiende behoefte aan landbouwgrond en versnippering en vernietiging van natuurgebieden; bijvoorbeeld door de aanleg van soya- en oliepalmplantages
- Overexploitatie van verschillende soorten; bijvoorbeeld overbevissing
- Vervuiling
- De introductie van niet-inheemse soorten die het natuurlijke evenwicht verstoren
- Klimaatverandering; denk aan het afsterven van koraal
Deze bedreigingen worden direct en indirect veroorzaakt door onze levensstijl en consumptiepatroon. De aarde wordt overvraagd. In Nederland leven we op dit moment alsof we drie aardbollen tot onze beschikking hebben.
Volgende week staat biodiversiteit even hoog op de agenda tijdens de Internationale Biodiversiteitsconventie tussen 19 en 30 mei in het Duitse Bonn. In 2002, toen dezelfde conferentie in Johannesburg plaatsvond, spraken wereldleiders af dat het verlies van biodiversiteit in 2010 significant moet zijn verminderd.
Johan van de Gronden, directeur van het WNF: ,,Deze laatste editie van de Living Planet Index laat zien dat die afspraken niet gehaald worden als er geen ingrijpende maatregelen worden getroffen. We zitten in een armoedeval, waarbij de natuur steeds verder aan de bedelstaf raakt. Regeringsleiders moeten ophouden met praten. Het is tijd voor concrete acties. Denk bijvoorbeeld aan de Verenigde Staten die de ijsbeer deze week tot beschermde diersoort uitriepen.’’
Het WNF roept in Bonn op tot het instellen van meer beschermde gebieden op land en zee en een beter beheer van de bestaande beschermde gebieden. Ontbossing moet tot staan worden gebracht, met name in de tropen. Tot slot moet op internationaal niveau beter worden samengewerkt.
Niet alleen overheden kunnen bijdragen aan het behoud van biodiversiteit. Ook schijnbaar kleine beslissingen van individuele consumenten dragen bij aan een leefbare aarde: vier vakantie in eigen land, eet eens een dagje geen vlees, koop houten tuinmeubelen met het FSC-keurmerk en leg eens een verantwoord gevangen visje op de barbecue.