Hilversum, 6 december – De totale aanhang van natuur- en milieu-organisaties is in 2009 gedaald. Samen komen ze nog net boven de vier miljoen leden/donateurs uit. Dat blijkt uit onderzoek van het VARA-radioprogramma Vroege Vogels dat zondag gepresenteerd werd. Het Wereld Natuur Fonds staat, ondanks een verlies van 17.000 donateurs, op de eerste plaats in de Vroege Vogels Parade. De totale aanhang van de ruim honderd landelijke organisaties bedraagt 4.013.900. Opvallend is dat de verliezen vooral in de sectoren milieu en natuur vallen, terwijl veel dierenbeschermingsclubs de aanhang zien toenemen.
Natuurmonumenten is de grote verliezer. In 2001 naderde de grootse natuurbeheerder het miljoen, maar sindsdien gaat het ledental naar beneden. Dit jaar met 52.000 leden (-6%). Ook bij een aantal andere organisaties in de top tien is er sprake van forse verliezen. Dat was nog niet eerder het geval in de 19 jaar dat Vroege Vogels dit onderzoek doet.
* in vorige jaren werden de twaalf afzonderlijk geteld.
Dierenbeschermers in de plus
Heel opvallend zijn de verschillen tussen de sectoren. Vroege Vogels-eindredacteur Joost Huijsing:
“Er is nu een heel duidelijke trend die we nooit eerder zo scherp zagen. De grootste verliezen zie je bij de natuur- en milieuclubs, terwijl de dierenbeschermers winnen. Alleen het IFAW past niet in dat plaatje, maar daarvoor zijn andere, interne oorzaken aan te wijzen. Dierenbescherming, Vogelbescherming, AAP, WSPA en de Zeehondencreche groeien dwars tegen de economische crisis in. En dat geldt ook voor de kleinere dierenclubs zoals Bont voor Dieren, Varkens in Nood en Partij voor de Dieren.”
Nieuwkomers en Afvallers
Er zijn dit jaar een paar opvallende organisaties bijgekomen. Vier Voeters is een internationale vereniging die twintig jaar geleden in Oostenrijk als Vier Pfoten begon en die inmiddels ook elders in Europa en in ons land vaste voet aan de grond heeft gekregen. Nu voor het eerst opgenomen in de Parade op de 23e plaats met 13.906 donateurs.
De windenergie-projecten van Zeekracht hebben in ruim een jaar 8.396 aanhangers getrokken, waarmee dit initiatief in ledental haar ‘verwekker’ Stichting Natuur & Milieu al voorbij is gestreefd.
Verdwenen uit de Vroege Vogels Parade zijn de opgeheven Stichting Reinwater en Vereniging Behoud het Przewalskipaard.
Grootste stijgers
In absolute cijfers is de World Society Protection Of Animals (NL) de grootste stijger met 18.259 donateurs erbij, dat is een groei van 19%. Andere groene groeiers zijn Stichting AAP 11.065 (+10%), Dierenbescherming 6.998 (+4%), Vogelbescherming 4.522 (+3%), Varkens in Nood 3.015 (+ 21%), de Fietsersbond 2.424 (+8%) en Partij voor de Dieren 1.586 (+ 19%).
De hoek waar de klappen vallen
Voor de eerste keer sinds 1991 gaat het uniform slecht met de ‘top vier’. Met z’n viertjes verloren ze ongeveer 100.000 aanhangers. Natuurmonumenten is weer de grootste verliezer van het jaar met 52.000 (-6%). Andere organisaties in mineur zijn Greenpeace 27.475 (-5%), IFAW Nederland 19.900 (-10%), Wereld Natuur Fonds 17.000 (-2%), Milieudefensie 9.372 (-11%) en Biologica 2.341 (-9%). Alleen door groei van kleinere organisaties en de komst van een paar nieuwe bleef de totale daling beperkt.
Het verhaal van de dubbeltellingen
Een jaarlijks punt van kritiek op dit Vroege Vogels-onderzoek is dat de aantallen van de verschillende organisaties bij elkaar op worden geteld. Dat zou, in verband met dubbellidmaatschappen, niet verantwoord zijn. Joost Huijsing:
“Er zijn wel mensen die van twee of meer van de genoemde clubs lid zijn, maar dat zijn er veel minder dan je denkt. Naar schatting zijn niet meer dan zo'n 100.000 mensen lid van drie of meer van de organisaties die wij onderzoeken. Gemiddeld is men lid van minder dan twee. Daar staat tegenover dat een lidmaatschap echt gezien wordt als iets van het hele gezin. Uit ander onderzoek blijkt dat twee keer zoveel mensen opgeven lid van Natuurmonumenten te zijn dan het werkelijke ledenaantal. Bij doorvragen blijkt dan dat 'gezinslidmaatschap'. Bovendien zijn in de Vroege Vogels-tellingen alleen de grote en landelijke organisaties onderzocht. Als je ook plaatselijke verenigingen meetelt dan blijkt dat bijna 50% van de Nederlanders aangesloten is. Veel meer nog dan de ruim 4 miljoen die wij noemen.”