2008 - Ledenaantallen milieuclubs onder druk

Hilversum, 21 december – De totale aanhang van natuur- en milieu-organisaties bedraagt ruim vier miljoen leden/donateurs. Maar vooral de laatste maanden van het jaar zeggen veel mensen op, meestal om financiële redenen. Alleen door een grote ledenaanwas in het begin van het jaar kon een groot verlies worden tegengehouden. Dat blijkt uit onderzoek van het VARA-radioprogramma Vroege Vogels. Het Wereld Natuur Fonds staat, ondanks een verlies van 8000 donateurs, op de eerste plaats met 927.000. De totale aanhang van de ruim honderd landelijke organisaties bedraagt 4.075.501

Greenpeace is dit jaar de grote verliezer, want nog nooit was het aantal donateurs zo laag (een daling van 4% ten opzichte van een jaar geleden). Al meldt directeur Liesbeth van Tongeren dat de inkomsten groter zijn dan ooit. Ook Milieudefensie kromp onverwacht sterk na negen achtereenvolgende jaren met winst. Woordvoerder Eugene van Haaren: “We hebben de indruk dat de daling ten opzichte van verleden jaar met name het gevolg is van de verslechterde economische situatie. Onze servicelijn heeft na de commotie in augustus (Duyvendak, Cramer, Bluf!) vijf mensen aan de telefoon gehad die in verband hiermee opzegden. De afgelopen twee maanden echter motiveerde driekwart van de donateurs zijn vertrek vanwege financiële redenen.”

(-8.000)

(+1.000)

(-22.525)

(-2.015)

(+606)

(+10.135)

(+19.673)

(-2.253)

(-6.245)

(+1.799)

Stichting AAP is de grote winnaar met een stijging van 19.673 (+ 22%). Andere groene groeiers zijn Vogelbescherming 10.135 (+ 7%), Landschap Noord-Holland 3.445 (+ 7%), IVN 1709 (+ 10%), Partij voor de Dieren 1.280 (+ 19%), Jongerenorganisatie Wildzoekers 1.066 (+ 18%) en WereldAsielen 960 (+ 37%).

Grootste dalers en einde Reinwater
Naast Greenpeace zijn de grootste verliezers dit jaar: Stichting BOS die na het verbreken van de banden door orang oetan-beschermer Willie Smits 8.235 donateurs kwijtraakte (- 84%), het Wereld Natuur Fonds 8.000(- 1%), Milieudefensie 6.245 (- 6%), Dierenbescherming 2.015 (- 1%), Vrienden van de Olifant 1.857 (- 27%) en Comité Anti Stierenvechten 1.712 (- 11%). Bij veel van de verliezende organisaties is een ‘opschoning’ van het ledenbestand een belangrijke reden. Verder is Stichting Reinwater voor het laatst opgenomen in de lijst. De organisatie was een groot deel van zijn donateurs al eerder kwijtgeraakt (van 1200 bij ons eerste onderzoek tot 400 dit jaar) en nu drogen ook de overheidssubsidies op. Na opheffing worden de werkzaamheden van Reinwater voor een groot deel voortgezet door het bedrijf Triple E in Arnhem

Al Gore-effect uitgewerkt
Na ‘An Inconvenient Truth’ van Al Gore was vorig jaar de belangstelling voor klimaat, natuur en milieu sterk toegenomen. Dat effect is opvallend snel weggeëbd en verdrongen door de financiële crisis. Veel organisaties vrezen veel ledenverlies in 2009.

Dubbeltellingen
Een jaarlijks punt van kritiek op dit Vroege Vogels-onderzoek is dat de aantallen van de verschillende organisaties bij elkaar op worden geteld. Dat zou, in verband met dubbellidmaatschappen, niet verantwoord zijn. Vroege Vogels-onderzoeker Joost Huijsing: “Er zijn wel mensen die van twee of meer van de genoemde clubs lid zijn, maar dat zijn er veel minder dan je denkt . Naar schatting zijn niet meer dan zo'n 100.000 mensen lid van drie of meer van de organisaties die wij onderzoeken. Gemiddeld is men lid van minder dan twee . Daar staat tegenover dat een lidmaatschap echt gezien wordt als iets van het hele gezin . Uit ander onderzoek blijkt dat twee keer zoveel mensen opgeven lid van Natuurmonumenten te zijn dan het werkelijke ledenaantal . Bij doorvragen blijkt dan dat 'gezinslidmaatschap' . Bovendien zijn in de Vroege Vogels-tellingen alleen de grote en landelijke organisaties onderzocht. Als je ook plaatselijke verenigingen meetelt dan blijkt dat ruim 50% van de Nederlanders aangesloten is . Veel meer nog dan de ruim 4 miljoen die wij noemen.