2007: Natuurlijk een zeer bijzonder jaar

De meeste mensen zullen er van opkijken. 2007 eindigt als het warmste jaar ooit. Uit het jaaroverzicht van De Natuurkalender blijkt dat ook de natuur hierdoor een extreem jaar achter de rug heeft. Een zeer vroege start van de lente, zomer en vruchtenrijping aan het einde van de zomer gevolgd door een ‘normale’ herfst.

De extreem hoge temperaturen in april en de maanden ervoor hebben ervoor gezorgd dat de ontwikkeling van vlinders en planten dit jaar gemiddeld 24 dagen vroeger begon dan in het koude voorjaar van 2006 (2006 is waarschijnlijk vergelijkbaar met de gemiddelde situatie vijftig jaar geleden). Lange afstandtrekvogels als gierzwaluw, koekoek en tapuit kwamen echter maar gemiddeld drie dagen eerder terug. Er was daardoor vergeleken met vorig jaar drie weken verschil in timing tussen planten en vlinders aan de ene kant en langeafstandstrekkers aan de andere kant. Eerder onderzoek aan de bonte vliegenvanger toonde aan dat deze een deel van de rupsenpiek mist als hij in warme lentes niet eerder terug komt. De resultaten van De Natuurkalender suggereren dat dit fenomeen zich dit jaar op grote schaal voordeed.

Het voorjaar was voor vlinders erg gunstig. Er konden veel eitjes worden afgezet en vervolgens viel ook nog eens genoeg regen voor de waardplanten van de rupsen, zodat er genoeg te eten was.

Ook de zomer begon vroeg dit jaar. Het jaar was tot en met juni veel warmer dan normaal en dat was begin augustus goed te merken aan de vruchtenrijping en de bloei van zomerbloeiers. De vruchtenrijping in de natuur lag tot een maand voor op schema. In de fruitteelt was dit ongeveer twee weken. Zomerbloeiers zoals boerenwormkruid en struikheide bloeiden tot veertig dagen eerder dan vroeger. Ook het natte weer van mei, juni en juli had invloed. Doordat het slecht terrasweer is, merkten we weinig van de vroege limonadewespen. Verder was de nattigheid in combinatie met de harde wind niet bevorderlijk voor vlinders. Het voor vlinders gunstige voorjaar werd gevolgd door een winderige, natte zomer. Het aantal vlinderwaarnemingen bleef daardoor achter bij wat je normaal zou kunnen verwachten.

In het najaar werden nog opvallend veel vlinders en libellen gemeld. Verder verliep het najaar vrij normaal, alleen begin december werden nog hoge (nacht)temperaturen gemeten.

Ook volgens het KNMI wordt 2007 voor Nederland één van de warmste jaren of mogelijk zelfs hét warmste ooit. De jaargemiddelde temperatuur komt in ons land uit rond 11,2 graden, de waarde die ook voor 2006 staat geboekt. Dat is heel bijzonder want het vorige jaar was in ons land zover we dat kunnen beoordelen, het warmste in zeker drie eeuwen, sinds de metingen begonnen in 1706. De twee laatste jaren waren dus beide recordwarm met een opmerkelijk grote afwijking boven het vorige record zelfs. Het exacte gemiddelde over het afgelopen jaar maakt het KNMI tussen Kerst en Nieuwjaar bekend.

Bron: Natuurkalender en KNMI