Logo VARAgids
Alles over tv, series, films en podcasts

Sonja Barend Award

Eva Jinek wint Sonja Barend Award 2023

ANP-481926903

Foto: ANP

Juryrapport Sonja Barend Award 2023: Eva Jinek

Voor haar geraffineerde interview met Camille van Gestel heeft Eva Jinek de vijftiende editie van de Sonja Barend Award gewonnen. Volgens het overgrote deel van de leden van de vakjury was haar gesprek met een van de hoofdpersonen in de mondkapjesdeal het beste tv-interview van het afgelopen seizoen.

‘Dit interview toont Eva Jinek op haar best’, oordeelt Angela de Jong. ‘De opbouw was uit het boekje, ze zette hem genadeloos klem en de opmerking ‘je bent niet verplicht om een hufter te zijn’ maakte het af.’ Simone Weimans: ‘Het gesprek waar we op wachtten. Vraag voor vraag brokkelt het al zwakke verhaal van Van Gestel af. Eva in topvorm.’ Bert van der Veer: ‘Perfect in de voorbereiding en feilloos uitgevoerd.’

evajinek

Negen genomineerden

Eva Jinek was dit jaar een van de negen genomineerde interviews voor de vijftiende editie van de gerenommeerde interviewprijs van de VARAgids. De jury prees ook Kefah Allush, die voor De kist een openhartig gesprek voerde met Bridget Maasland. Hans Smit: ‘Hij laat zien dat een goed interview het vooral moet hebben van goed luisteren, doseren van empathie en een uitnodigende lichaamshouding.’ Gio Lippens: ‘Zijn interviewstijl klinkt zo terloops, maar intussen is elke vraag raak.’ Nathalie Huigsloot: ‘Dankzij de invoelende interviewer zien we een andere kant van Bridget.’

In de traditie van de BBC

Veel complimenten waren er verder voor de nummer twee van dit jaar: Rutger Castricum. Voor Rutger en de nationalisten sprak hij met drie rechtse extremisten. ‘In de beste documentairetraditie van de BBC’, zegt Daphne van Rossum. ‘Hij weet hun vertrouwen te winnen, met opzienbarende resultaten’, vindt Willemijn Veenhoven. Astrid Kersseboom: ‘Hij interviewt heel open, wil echt de antwoorden horen.’ Suzanne Bosman: ‘Rutger Castricum legt de kiem van hun drijfveren bloot.’ Frits Spits: ‘Subtiel neemt hij af en toe afstand, zodat je ook weet hoe hij erover denkt. In dit geval vind ik dat wel belangrijk.’ Maartje van Weegen: Hij geeft ons een beeld van het gedachtegoed van mensen, controversieel gedachtegoed, eng soms, maar wij kunnen er nu van binnenuit kennis van nemen. Onderscheidend in vorm en inhoud. Bijzonder.’

Op het puntje van je stoel

Met afstand de beste was echter Eva Jinek, die een van de hoofdrolspelers van de mondkapjesdeal stevig onder vuur nam. ‘Het onbetwiste ‘op-het-puntje-van-je-stoel-gesprek’ van het jaar’, oordeelt Ron Vergouwen. ‘Spraakmakend en verbijsterend’, concludeert Roelf Jan Duin. Omar Larabi: ‘Fascinerend hoe Van Gestel steeds verder wegzakt in spreekwoordelijk drijfzand.’ Peter Contant: ‘Het stelt de kijker in staat tot in detail te horen hoe het zat met de stichting en de stilgehouden BV. En daar zelf een mening over te vormen.’

Een interview dat iedere journalist op dat moment had willen hebben, stelt Alex Mazereeuw. ‘Maar niemand had dit zo vlijmscherp – zonder al te veel enkelzagen – kunnen afnemen als Eva Jinek. Op dit moment is er maar één echte talkshowkoning(in).’ Roos Abelman: ‘De gast was goed, maar het interview tilde het naar een hoger niveau. Alles zat erin.’ Reinier Kist: ‘Ze breekt zijn verdedigingsmuur laag voor laag af tot er niets meer overblijft dan de naakte waarheid.’ Maartje van Weegen: ‘Ze werd niet cynisch, bleef vriendelijk, maar hield aan. Erg goed.’ Guus Hetterscheid: ‘Van Gestel wil het vege lijf redden, maar blijft verslagen achter.’

Vakjury

De volgende mensen hebben dit jaar plaatsgenomen in de vakjury:

Roos Abelman (freelance), Yasmina Aboutaleb (Volkskrant), Roger Abrahams (VARAgids), Renate van der Bas (Trouw), Hans Beerekamp (NRC), Mischa Blok (AVROTROS), Maaike Bos (Trouw), Suzanne Bosman (AVRO TROS), Tamar Bot (Mediameiden), Paul de Bruin (BNNVARA), Peter Contant (Max Magazine), Roelf Jan Duin (Het Parool), Arjen Fortuin (NRC), Jessica van Geel (freelance), Henk van Gelder (NRC), Arno Haijtema (Volkskrant), Bas Hakker (freelance), Guus Hetterscheid (freelance), Nathalie Huigsloot (freelance), Dennis Jansen (AD), Angela de Jong (AD), Astrid Kersseboom (NOS), Chris Kijne (VPRO), Reinier Kist (NRC), Rinskje Koelewijn (NRC), Walter van der Kooi (Groene Amsterdammer), Femke van der Laan (VPRO), Omar Larabi (VARAgids), Gio Lippens (NOS), Ruud Maas (De Limburger), Alex Mazereeuw (Volkskrant), Anke Meijer (freelance), Chazia Mourali (PowNed), Madeleijn van den Nieuwenhuizen (Zeikschrift), Floor Overmars (VARAgids), Ghislaine Plag (KRO-NCRV), Johan Reijnen (VARAgids), Daphne van Rossum (Telegraaf), Nienke Schipper (Trouw), Hans Smit (freelance), Frits Spits (KRO-NCRV), Wilfred Takken (NRC), Bodil Tummers (RTL), Willemijn Veenhoven (NTR), Bert van der Veer (publicist), Ron Vergouwen (freelance), Roy van Vilsteren (VARAgids), Victor Vlam (De Communicado’s), Maartje van Weegen, Simone Weimans (NOS), Pieter van der Wielen (VPRO) en Tim de Wit (Mediastorm).

Sonja Barend Award 2023

© VARAgids

Longlist Sonja Barend Award 2023

Negen tv-interviewers maken kans op de Sonja Barend Award 2023, VARAgids’ vakprijs voor het beste televisie-interview van het jaar. De longlist met negen interviews is samengesteld door de kernjury van dit jaar: Yasmina Aboutaleb (tv-recensent de Volkskrant), Maaike Bos (tv-recensent Trouw), Rinskje Koelewijn (tv-recensent NRC) en Johan Reijnen (eindredacteur VARAgids).

evajinek

Eva Jinek
met Camille van Gestel in Jinek, 16 september 2022

De compagnon van Sywert van Lienden, de man van de omstreden mondkapjesdeal, is te gast bij Eva Jinek. Camille van Gestel wijdt de commotie rond de deal vooral aan een gebrekkige communicatie. Van Gestel gaat voorbij aan de vele miljoenen die ze met het project in eigen zak hebben gestoken. Jinek weet goed de dunne lijntjes te bewandelen van het kritisch ondervragen zonder dat haar gesprekspartner dichtklapt. Ze is goed voorbereid en voert een gedegen opgebouwd gesprek: ‘Het is een heel traject geweest waarin je beter had communiceren, maar ook andere keuzes had kunnen maken. Je bent niet verplicht een hufter te zijn, die over de rug van de zorg een deal sluit. Je kan altijd zeggen: dit wil ik niet, tot hier en niet verder.’

Van Gestel voelt zich gehoord en kan z’n zijpaadjes bewandelen, maar Jinek gaat alle piketpaaltjes langs die ze zorgvuldig heeft geplaatst. Langzaam maar trefzeker loopt hij in de val van en voelt hij dat-ie fout zat. De juiste openingsvraag ook: ‘Hoe leef je nu?’

KhalidKasem

Khalid Kasem
met Derk Bolt in Khalid & Sophie, 12 oktober 2022

Hoewel Derk Bolt voor zichzelf besloten heeft te zwijgen over de rel die is ontstaan rond Spoorloos over twee mensen uit Colombia die waren gekoppeld aan de verkeerde familie, besluit hij toch aan te schuiven bij Khalid & Sophie. Zijn verdediging dat er fouten gemaakt kunnen worden en dat hij er zelf ook allemaal niets aan kon doen, helpen hem niet. Tafelgast Wouke van Scherrenburgoppert nog dat Bolt wel iets meer empathie kan tonen met de slachtoffers. Khalid Kasem toont in deze krachtmeting op rustige toon, dat Bolt zich onvoldoende realiseert wat de fout teweeg heeft gebracht. Eigenlijk is dit gesprek ook een steun in de rug voor Bolt om door te gaan met dit iconisch programma en óók dat is een verdienste van Kasem.

pieterjanhagens

Pieter Jan Hagens
met Henk Kamp in Buitenhof, 23 oktober 2022

Oud-minister Henk Kamp van Economische Zaken en verantwoordelijk voor de gasboringen in Groningen tussen 2012 en 2017 wordt door Pieter Jan Hagens aan de tand gevoeld over het feit dat de overheid door bleef gaan met de gaswinning terwijl de omvang van de schade aan huizen in de regio inmiddels rampzalig waren. Kamp beroept zich op lopende onderzoeken die hij af wilde wachten, terwijl al duidelijk was dat er bijna driemaal zoveel gas werd gewonnen als nodig. Of Kamp zich realiseert dat de signalen uit de maatschappij al op donkerrood stonden? Kamp: ‘Die boosheid en onrust waren niet alleen verklaarbaar maar ook heel logisch. Mensen hebben alle recht om zo te zijn. Alleen heeft de optelsom van het wantrouwen, de boosheid en het niet samenwerken van overheden het realiseren van oplossingen bemoeilijkt.Hagens heeft dit gesprek heel goed voorbereid en slaat Kamp onder meer met die cijfers om de oren. De ogenschijnlijk bescheiden Hagens legt Kamp, een man die voor elke journalist als een uitdaging geldt, stap voor stap met de feiten het vuur na aan de schenen.

cornaldmaas

Cornald Maas
met Frédérique Spigt in Volle zalen, 1 november 2022

Prachtig gesprek met Spigt die openlijk spreekt over haar carrière en haar tijdens corona ontwikkelde kunstenaarsbestaan. Ook het oorlogstrauma van haar moeder, die in een Japans interneringskamp had gezeten, komt ter sprake. Spigt vertelt hoe dat trauma van invloed is geweest op haar latere opvoeding en over haar worsteling daarmee. Maas laat de daardoor ontstane emoties die Spigt nog parten spelen aan bod komen, zonder dat hij naar de onnodige details op zoek gaat. Als kijker bedenk je die er wel bij. Een gesprek met emoties maar ook een met optimisme.

carrietennapel

Carrie ten Napel
met moeders over dochters en euthanasie in Op1, 25 januari 2023

Ellen, Mirjam en Bianca praten in Op1 over de euthanasie van hun dochters. Een intens gesprek over een intens onderwerp. Carrie ten Napel heeft dat goed onder controle met de juiste toon en op een adequate manier afgepeld. Ze laat de moeders uitgebreid hun verhaal doen als goede vriendin.Ellen: ‘Doordat ze wist dat ze mocht gaan, ontstond er bij haar rust en hebben we met elkaar nog hele fijne weken gehad.’ Mirjam over het warme afscheid: ‘Als je echt niet meer kunt, dan wil ik liever je hand vasthouden dan dat je het alleen moet doen.’ En Bianca’: ‘Ze heeft zo veel jaar gestreden, ze was zo moe. Ze wilde zo graag gaan. Als je onvoorwaardelijk van je kind houdt, gun je haar die rust.’Ten Napel voert een gesprek met moeders over slechts één hoofdvraag: hoe kun je meegaan in de beslissing van je dochter. Die vraag én de antwoorden kwamen prachtig voor het voetlicht.

kefahallush

Kefah Allush
met Bridget Maasland in De kist, 26 februari 2023

Kefah Allush weet een totaal andere kant van Maasland te laten zien dan die we kennen en dat is zijn verdienste, zo geeft Maasland zelf ook aan in het gesprek. ‘Het komt altijd goed, en als het dat niet komt, dan is het nog niet het einde’, schrijft Bridget Maasland op de grafkist als vast onderdeel De kist. Hoe zwaar het gesprek ook is, ze wilde eindigen met een lach. Het gesprek toont vanaf het begin een kwetsbare Maasland, die aangeeft het leven soms een worsteling te vinden en dan het liefst te willen vluchten. ‘De enige manier om uit de donkerte te komen, is door te vluchten naar het licht.’ Allush schuwt de emoties nooit en doet ogenschijnlijk elke keer hetzelfde trucje, maar het is de kracht van het programma. Oprechte en soms verrassende vragen – ‘Ben je een liefdevolle vrouw?’ – en met antwoorden van hetzelfde kaliber.

rutgercastricum

Rutger Castricum
met o.a. Ben van der Kooi in Rutger en de nationalisten, 9 mei 2023

Castricum heeft zich sterk ontwikkeld als interviewer. Hij stelt open en doeltreffende vragen inde reportageserie met nationalisten uit Nederland en Vlaanderen. Zoals de voorzitter van de jongerenafdeling van Forum voor Democratie die sympathie toont voor de leus White livesmatter welke als projectie werd getoond op de Erasmusbrug in Rotterdam. En een SGP’er die zichzelf liever ‘vaderlandslievend’ dan nationalist noemt en zich beklaagt over de diversiteit in Amsterdam: ‘Het hoort hier gewoon Nederlands te zijn.’ Castricum spreekt ook met een man die betrokken is bij een besloten chatgroep waar Hitlerpropaganda aan de orde van de dag is. Castricum maakt mede dankzij een goed gekozen selectie van geïnterviewden de reikwijdte en denkwereld van nationalisten in deze serie inzichtelijk, toont tegelijk de leegte én het gevaar en laat het oordeel aan de kijker.

marielletweebeeke

Mariëlle Tweebeeke
met Pieter Omtzigt in Nieuwsuur, 21 augustus 2023

Waar alle andere nieuwsprogramma’s en talkshows hem bovenaan het lijstje hadden staan, kiest Pieter Omtzigt voor Nieuwsuurom zijn plannen voor de nieuw opgerichte partij Nieuw Sociaal Contract uit te leggen. Het wordt een gesprek met een hoge informatiedichtheid. Het zal een kwestie van lange adem zijn, zo legt Omtzigt uit aan Mariëlle Tweebeeke, om de ambities van de twee dagen eerder opgerichte partij uit te voeren. Tweebeeke, die merkbaar geïnvesteerd heeft in het gesprek, stelt kritische vragen en is op haar best in dit zakelijke en stevige interview met de voormalige CDA-politicus in een klimaat dat niet echt rijp is voor kritiek op het moedige en ijverige Kamerlid.

vandenbrinkkockelmann

Sven Kockelmann en Tijs van den Brink
met Mona Keijzer en Caroline van der Plas in Op1, 1 september 2023

Waar Pieter Omtzigt twee weken eerder koos voor Nieuwsuurschuift BBB-leider Caroline van der Plas aan bij Sven Kockelmann en Tijs van den Brink om haar ‘kandidaat-premier’ Mona Keijzer te introduceren. Het wordt een scherp gesprek van twee mannen met veel ervaring en die elkaar duidelijk gevonden hebben, hoewel Van der Plas ze op hun huiselijkheid soms weet aan te pakken. Het is de verdienste van de interviewers dat duidelijk wordt dat het duo Keijzer-Van der Plas nog aan elkaar moet wennen en Keijzer het partijprogramma nog niet helemaal in haar vingers heeft.

Over de verkiezing

Een kernjury heeft uit alle tv-interviews van het afgelopen tv-seizoen (1 september 2022 t/m 1 september 2023) negen hoogtepunten gekozen. De jury bestond dit jaar uit Yasmina Aboutaleb (de Volkskrant), Maaike Bos (Trouw), Rinskje Koelewijn (NRC) en Johan Reijnen (VARAgids). Een interviewer mag slechts één keer op de lijst voor komen. Een brede jury van tientallen vakgenoten (radio-interviewers, mediajournalisten, tv-recensenten, interviewers voor tijdschriften etc.) kiest nu uit de lijst steeds een top-3, waarbij een nummer 1 drie punten krijgt, een nummer 2 twee en de laatste 1 punt. Als na het tellen van alle punten twee interviews als beste worden gekozen, geeft het interview dat het vaakst als nummer 1 is gekozen de doorslag. De uitreiking is op maandag 23 oktober bij Khalid & Sophie – door Sonja Barend zelf. Na de uitreiking is het juryrapport hier te lezen. 

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Ontvang elke werkdag de beste kijktips met de Avondeditie-nieuwsbrief