Wat is het succes van de podcast Pod Save America?

Het had allemaal heel anders moeten lopen. Hillary Clinton zou de verkiezingen winnen en Jon Favreau, Obama’s voormalige speechschrijver, aanvoerder van een groep hippe twintigers die in de slipstream van Obama het Witte Huis binnen trokken – Yes We Can! – zou zijn schrijversfaam voortzetten in Hollywood, waar hij een aantal dramaseries had gepitched. De andere wonderkinderen uit Obama’s Witte Huis hadden vergelijkbare plannen. Jon Lovett – eveneens tekstschrijver voor de president – had meegeschreven aan een comedyserie over een mallotige presidentiële familie, 1600 Penn. Een succes werd het niet – NBC zette de serie al na één seizoen stop – maar uiteindelijk zou Hollywood heus worden veroverd. Samen met een oud-woordvoerder van Obama, Tommy Vietor, had Favreau nog wel een strategie- en-communicatiebedrijfje opgezet – veilig terrein voor iedereen die ooit het politieke wereld vanbinnen heeft gezien – maar eigenlijk wilden ze met politiek pensioen. Ze waren zelfs allemaal naar de westkust verhuisd, zo ver mogelijk weg van Washington. Het aanstaande presidentschap van Hillary Clinton moest zo’n harde exit mogelijk maken. Op 9 november 2016 zou een nieuw leven beginnen.

Maar het onmogelijke gebeurde: Trump won. Voor Favreau, Vietor en Lovett was afscheid nemen van de politiek niet langer een optie. De plicht riep, of beter: het verzet. De Democraten waren lamgeslagen, in huiskamers in Washington en New York werden – echt! - rouwbijeenkomsten gehouden. Iémand moest links Amerika weer moed inpraten. Stoffige opiniestukken waren niet genoeg. Er moest stoom worden afgeblazen, energie worden opgewekt. Een beetje zoals de rechtse talk radio dat deed tijdens de presidentschappen van Bill Clinton en Obama – de woede gutste zo nu en dan uit de speakers. Het Obama-drietal was verbaal begaafd, daar waren ze groot mee geworden. Dat moesten ze inzetten. De New York Times beschrijft in een recent stuk hoe Favreau, Vietor en Lovett de knoop doorhakten: duwend achter Lovett’s jeep, die zonder benzine langs Sunset Boulevard in Los Angeles stond, één dag na Trumps overwinning. Twee maanden later ging de eerste aflevering van Pod Save America online.

Dat was begin 2017. Een jaar later is Pod Save America één van Amerika’s populairste podcasts. Het viertal – een andere voormalige woordvoerder van Obama, Dan Pfeiffer (met 42 de oudste van het stel), doet ook mee – neemt wekelijks tweemaal een podcast op. Naar een gemiddelde aflevering luisteren anderhalf miljoen mensen, meer dan het daggemiddelde van MSNBC, de huis-televisiezender van links Amerika. In totaal werden de Pod-afleveringen ruim 120 miljoen keer gedownload. En er is méér: sinds enkele maanden gaan de makers op tournee. In Californië werd onlangs een zaal met 2.800 stoelen tot de nok toe gevuld met overwegend jonge mensen. Sommigen hadden online een ticket gekocht voor 130 dollar. Wat ze te zien kregen? Vier mannen in een T-shirt op een podium, die live hun podcast opnamen. Er kwam zelfs een bescheiden wereldtournee: Pod Saves The World. In januari is de Amsterdamse Meervaart aan de beurt, want ook in Nederland zitten kennelijk veel fans.

Hoe klinkt een gemiddelde Pod Save America? Grove schets: Buitenhof, maar dan vanuit een studentenhuis. Jon Favreau zet de lijnen uit, bepaalt de richting van de discussie. Die kan over van alles gaan: het Republikeinse belastingplan, het twittergedrag van Trump, de laatste ontwikkelingen rond Noord-Korea. (Tommy Vietor praat vaak over buitenlands beleid, zijn voormalige werkterrein als woordvoerder. Het zijn serieuze analyses, maar orthodox wordt het nooit: onlangs noemde hij de Soedanese president Bashir een ‘genocidal piece of shit’.) Gasten zijn er ook, vaak politici. In één van de eerste afleveringen kwam Barack Obama langs voor zijn allerlaatste interview als president. Zijn bezoek gaf de podcast vleugels. Sindsdien schuiven vaak Democratische kopstukken aan, die met hun optreden een gooi doen naar de gunsten van jongere kiezers/luisteraars. Het viertal smijt geregeld met anekdotes uit de Obama-jaren, de inside info waar politieke junkies zo gek op zijn. Zo is Pod Save America een goed te verteren mix van nostalgie, beleidsanalyse, campagnepraat, mediakritiek (de podcasters spreken met dedain over de hijgerigheid van politieke verslaggeving)en trash talk – doorgaans gaat dat laatste, en soms iets te voorspelbaar, over Trump. Melig hoogtepunt zijn doorgaans de commercials – die doet het viertal live, niet ongebruikelijk bij podcasts, maar het gaat zelden zonder verbaal gestuntel.

En commercieel gaat het goed. De commercials brengen per aflevering naar schatting 50.000 dollar op. Twee per week, vijftig per jaar: de jaaropbrengst is daarmee zo’n 5 miljoen dollar, en productiekosten zijn er amper. Crooked Media, het bedrijf dat Favreau en de zijnen oprichtten, groeide afgelopen jaar flink. Er zijn nu bijna twintig mensen in dienst, het bedrijf hengelde ervaren producers van CNN en Oprah Winfrey binnen, er worden inmiddels zeven verschillende podcasts gemaakt (Pod Save America blijft het vlaggenschip) en later dit jaar hoopt Crooked Media voor het eerst politieke debatten te organiseren rond de Congresverkiezingen. ‘Crooked’ is niet puur een mediabedrijf, zei Favreau tegen de New York Times; het is ook een politieke beweging.
Dat laatste zal David Axelrod, jarenlang de belangrijkste politiek adviseur van Obama, tevredenstellen. Op zijn 62ste is Axelrod zelf ook gastheer van een podcast: The Axe Files, met diepgravende politieke interviews. Dat Favreau en co zich hebben gepositioneerd als dé stem van het verzet is razendknap, zei Axelrod onlangs in Newsweek. Maar hij waarschuwde ook: verlies het perspectief niet, staar je niet blind op de dagelijkse tweetstorm van Trump – maar kijk naar de lange termijn. En dat doet het Pod Save America-team: ze zamelen miljoenen in voor Democratische kandidaten en duiken op bij cruciale verkiezingen, zoals onlangs de gouverneursverkiezingen in Virginia, om op deuren te kloppen en met name jonge kiezers op te trommelen.
Met enig gevoel voor drama zou je kunnen zeggen dat Favreau, Vietor en Lovett – bezien vanuit Democratische ogen – iets goed te maken hebben. In 2011 schreven ze mee aan de befaamde speech waarmee Obama tijdens het White House Correspondents Dinner Donald Trump, die in de zaal zat, volkomen belachelijk maakte. Intimi denken dat Trump na die vernedering besloot dat hij een gooi naar het Witte Huis ging doen. De strijd tegen het zelfgeschapen monster als drijfveer: Pod Saves America, het energiedrankje van links Amerika, vaart er wel bij.

Pod Tours The World: Pod Saves America in de Meervaart, Amsterdam: 11 januari 2018
www.meervaart.nl