Vrijdag Top Tien: Technoparanoia
In deze documentaire schetst filmmaker Werner Herzog (toch wel) een doembeeld van de toekomst van de wereld. Wat gebeurt er als internet ermee ophoudt? Of nog erger: wat gebeurt er als autonome auto’s – zonder chauffeur – pragmatisch gaan handelen om de schade bij een aanrijding zoveel mogelijk te minimaliseren? Lees: dan komt de passagier/eigenaar van de auto wellicht om het leven.
In deze thriller zien we hoe een militair via hoogwaardige vernuftigheden telkens de laatste acht minuten van een onbekende man in een trein herleeft. Met als gevolg een soort naargeestige Groundhog Day. Waarin de ethische vraag rijst: in hoeverre hebben we controle over ons eigen lichaam?
Regisseur Paul Verhoeven hield zich vaker bezig met technoparanoia: zie Total Recall (1990). In deze film over een cyborg – het brein van (voormalig) politieagent Alex Murphy stuurt het chassis aan van een robot – lijkt een van de kernvragen eveneens hoe technologie de potentie heeft de mens te kunnen overheersen.
- Black Mirror (2011-, Netflix)
Scenarioschrijver Charlie Brooker visualiseert de nachtmerries die het gevolg (kunnen) zijn van technologische innovatie. Wie kijkt er allemaal mee op je webcam? Hoe ver kunnen hackers gaan? Het zijn onderwerpen die – zoals sciencefiction betaamt – morgen werkelijkheid kunnen worden.6. The Conversation (1974, Itunes)
Dit was de film die Francis Ford Coppola eigenlijk wilde maken, toen hij begon aan The Godfather (1972). Met The Conversation won hij de Gouden Palm in 1974. De hoofdpersoon – een rol van Gene Hackman – verdient zijn brood met het afluisteren van anderen. Hierdoor wordt hij gaandeweg steeds achterdochtiger. Luistert iemand hem af?
5. The Matrix (Itunes/Pathé Thuis/Google Play)
Hoe kunnen we ons bestaan bewijzen? Of zijn we onderdeel van een bewerkelijk (technologisch) plot? The Matrix raakt deze existentiële kwesties zo treffend, dat de titel van de film een synoniem is geworden voor allerlei situaties en sleutelvragen. Waaronder: leven we in een computerprogramma?4. Westworld (2016-, Ziggo Movies & Series XL)
Het is allicht voorbarig om deze nieuwe hbo-serie zo hoog te plaatsen in deze lijst. Niettemin wekt deze sciencefictionserie al vanaf de eerste minuut nieuwsgierigheid. Kunnen robots of cyborgs op een gegeven moment denken en handelen als mensen? En wat betekent dan menselijkheid? Kan dat er ook bestaan zonder mensen?3. The Terminator (1984, Netflix/Itunes/ Google Play/Microsoft Store)
Een intelligent computernetwerk domineert in de toekomst de aarde en stuurt een terminator naar het heden om te voorkomen dat in diezelfde toekomst een menselijke verzetsheld zal triomferen. Deze film verbeeld een gitzwarte misantropische toekomst.2. Blade Runner (1982, Itunes/Google Play)
Is Blade Runner Rick Decker (Harrison Ford) nu wel of niet een replicant (een soort android die bestaat uit organische elementen). Of is hij wel een mens? Die vraag is – nu een remake van dit meesterwerk zich aandient – nog steeds niet beantwoord. De antagonist wordt in deze film overigens vertolkt door niemand minder dan Rutger Hauer in een van zijn meest schitterende rollen.1. 2001: A Space Odyssey (Itunes/ Google Play/Microsoft Store)
Dit is sciencefiction in optima forma, met een hoofdrol voor boordcomputer HAL 9000, een fenomeen op zich. Hij (of het?) keert zich op een gegeven moment tegen de bemanning van het ruimteschip dat hij aanstuurt. Heeft HAL – de roodgloeiende bol – gewoon gelijk? Wellicht is het een beter idee dat supercomputers de aarde domineren, in plaats van de – in zijn ogen – inferieure mens.
Dit was de film die Francis Ford Coppola eigenlijk wilde maken, toen hij begon aan The Godfather (1972). Met The Conversation won hij de Gouden Palm in 1974. De hoofdpersoon – een rol van Gene Hackman – verdient zijn brood met het afluisteren van anderen. Hierdoor wordt hij gaandeweg steeds achterdochtiger. Luistert iemand hem af?
5. The Matrix (Itunes/Pathé Thuis/Google Play)
Hoe kunnen we ons bestaan bewijzen? Of zijn we onderdeel van een bewerkelijk (technologisch) plot? The Matrix raakt deze existentiële kwesties zo treffend, dat de titel van de film een synoniem is geworden voor allerlei situaties en sleutelvragen. Waaronder: leven we in een computerprogramma?
Het is allicht voorbarig om deze nieuwe hbo-serie zo hoog te plaatsen in deze lijst. Niettemin wekt deze sciencefictionserie al vanaf de eerste minuut nieuwsgierigheid. Kunnen robots of cyborgs op een gegeven moment denken en handelen als mensen? En wat betekent dan menselijkheid? Kan dat er ook bestaan zonder mensen?
Een intelligent computernetwerk domineert in de toekomst de aarde en stuurt een terminator naar het heden om te voorkomen dat in diezelfde toekomst een menselijke verzetsheld zal triomferen. Deze film verbeeld een gitzwarte misantropische toekomst.
Is Blade Runner Rick Decker (Harrison Ford) nu wel of niet een replicant (een soort android die bestaat uit organische elementen). Of is hij wel een mens? Die vraag is – nu een remake van dit meesterwerk zich aandient – nog steeds niet beantwoord. De antagonist wordt in deze film overigens vertolkt door niemand minder dan Rutger Hauer in een van zijn meest schitterende rollen.
Dit is sciencefiction in optima forma, met een hoofdrol voor boordcomputer HAL 9000, een fenomeen op zich. Hij (of het?) keert zich op een gegeven moment tegen de bemanning van het ruimteschip dat hij aanstuurt. Heeft HAL – de roodgloeiende bol – gewoon gelijk? Wellicht is het een beter idee dat supercomputers de aarde domineren, in plaats van de – in zijn ogen – inferieure mens.
Praat mee
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Ontvang elke werkdag de beste kijktips met de Avondeditie-nieuwsbrief
