The Tragedy of Macbeth: visueel sterk maar humorloos

Filmmaker Joel Coen werkt tegenwoordig zonder zijn broertje Ethan, die geen films meer wil maken. De gebroeders Coen zijn niet meer, wat dat betreft. Het matige The Ballad of Buster Scruggs (2018) is hun laatste wapenfeit. Hoewel Inside Llewyn Davis (2013) de laatste keer was dat het duo écht in vorm was.

De vraag rijst dan ook: hoe doet Joel het solo? In de Shakespeareverfilming The Tragedy of Macbeth valt meteen op dat Coen kiest voor een serieuze toon, zonder de gitzwarte humor waar de gebroeders om bekendstaan. Het verhaal is welbekend: de Schotse generaal Macbeth ( Denzel Washington ) krijgt van drie heksen te horen dat hij de troon zal bestijgen als hij de koning vermoordt. Aangespoord door zijn vrouw (Frances McDormand) neemt hij een dolk in zijn handen, waarop hij de onomkeerbare daad verricht. Later keren de heksen terug: ze voorspellen dat Macbeth koning blijft totdat hij vermoord zal worden door ‘een man die niet is geboren uit een vrouw’ – een cryptische omschrijving voor een keizersnede.

De film is dan ook, net als het bronmateriaal, doorspekt met fatalisme. Macbeth weigert zijn lot te accepteren, maar lijkt van binnen wel overtuigd van zijn naderende dood. Het hoe en wanneer is alleen nog onbekend. Die onbestemdheid is ook te zien in de nevelige mise-en-scène. Een metafoor voor de moreel ambigue wereld waarin Macbeth verkeert. The Tragedy of Macbeth is gefilmd in een studio in Los Angeles, en oogt met zijn schitterende zwart-wit fotografie – de Franse cinematograaf Bruno Delbonnel is in topvorm - als een broeierige hommage aan Orson Welles en Fritz Lang; een ode aan klassiek Hollywood. Met schuine camerahoeken en een minimalistisch decor, gevat in de vierkante, benauwende beeldverhouding 4:3.

The Tragedy of Macbeth is ook evident een film waarin de acteurs in de rol van acteurs kruipen. Washington en McDormand spelen personages die niet hadden misstaan in Hollywoodfilms uit de jaren 40 van de vorige eeuw. Hoewel Coen wel trouw blijft aan Shakespeare, inclusief plechtstatige dialoog en grote gestes. Ruimte voor humor is er dus niet. Waardoor vooral de kilte opvalt, evenals het gebrek aan chemie tussen de acteurs - er zijn sowieso geen personages om van te houden. The Tragedy of Macbeth is dan ook een lange zit; een film die zichzelf uiterst serieus neemt. Misschien wilde Coen eens laten zien dat hij ook een doorwrocht, klassiek drama in zich heeft.

Maar vermakelijk mag je deze wonderschone maar mistroostige exercitie niet noemen.