The Pale Blue Eye: IJzige American Gothic

Foto credits: Scott Garfield / Netflix

Het is 1830. Een ervaren rechercheur (Christian Bale speelt Augustus Landor) wordt op de militaire academie West Point, gelegen ten noorden van New York, aangesteld om een gruwelijke moord op te lossen. Landor stuit eenmaal ter plekke op een grotesk tafereel: bij een jonge militair is ‘het hart uit de borst gesneden’. In de soldaat Edgar Allan Poe (Harry Melling speelt een schitterende gefictionaliseerde versie van de beroemde horrorauteur) vindt de detective een medestander. Bovendien ziet Poe wel de poëzie in de naargeestigheid. Samen gaan ze op zoek naar de mogelijke dader(s).

The Pale Blue Eye , naar het gelijknamige boek uit 2003, werd eind vorig jaar door critici verweten een ijzige film te zijn. Dat klopt volstrekt. Het verhaal speelt zich af in de koude New Yorkse winter, en lijkbleker krijg je Bale’s gezicht bijna niet. De blauwe militaire kostuums steken mooi af tegen de sneeuwrijke omgeving. En het kille rood van de openingstitels, tegen de achtergrond van een bevroren kreekje, schudt de kijker nog eens wakker. Niettemin is het werk van Poe, waar Louis Bayard, de auteur van het boek, door geïnspireerd is, net zo klinisch en ambigu.

Je krijgt door het zien van de film juist het idee dat de verhaalwereld van Poe tot leven wordt gebracht. Dat er met de personages niet per se erg veel te sympathiseren valt doet daar niets aan af. Regisseur Scott Cooper, die zelf Bayards boek bewerkte tot een scenario, heeft bovendien oog voor detail en casting. Zoals wanneer Landor een briefje uit een verstijfde hand van een lijk probeert te rukken en de vingers van de overledene genadeloos kraken. Naast Bale en Melling geven ook oudgedienden als Toby Jones en Timothy Spall acte de présence. Mannen die al lang en breed hebben bewezen historische figuren te kunnen spelen.

Uiteindelijk draait The Pale Blue Eye om sfeer. Om zwarte magie en de relatie van de mens tot de dood. Net zoals het oeuvre van Poe. Het enige manco is dat een gimmick de bottleneck vormt in het verhaal: als je eenmaal weet waar je naar zit te kijken, dan is de spanning voorbij.