The Beatles: Get Back: creatief tegen de klippen op

De eerste reacties op de documentaireserie The Beatles: Get Back spitsten zich toe op de vraag: heeft regisseur Peter Jackson wel streng genoeg gemonteerd? Of beter: had het niet allemaal een beetje korter dan ongeveer acht uur gekund? Acht uur kijken naar een band op z’n laatste benen, die tegen de klippen op creatief probeert te zijn?

Eerst kort de achtergrond: The Beatles kwamen in januari 1969 voor het eerst in maanden weer bijeen (ze wensen elkaar nog even achteloos een gelukkig nieuwjaar) voor een krankzinnig ambitieus project: in 21 dagen nieuw materiaal componeren, met camera’s in hun nek, met een wonderlijke entourage in de buurt, resulterend in een groots tv-concert waarvan de locatie (zelfs het land, er wordt eindeloos gehint op Libië als mogelijke locatie) nog moet worden bepaald.

Enfin, het loopt uit op een sof – of nou ja, noem dat maar een sof: uiteindelijk treedt de band op op het dak van het Apple-gebouw in Londen, wat uiteindelijk een geweldig en legendarisch concert wordt. In de dagen die aan het concert voorafgingen is gitarist George Harrison opgestapt, teruggekeerd en ontstaat er nieuw werk zoals Let It Be en Get Back. Dit kon natuurlijk eigenlijk niet, al deze gekkigheid in dit tijdsbestek, en dat het allemaal lukte laat maar weer eens zien hoe geweldig de band was.

Ondanks de snelkookpan, het gedoe met Harrison, de Hare Krishna-types in de buurt, de bepaling van de concertlocatie, en de totstandkoming van klassiekers (we zien hoe Paul McCartney op een ochtend al improviserend vrij snel tot Get Back komt, in afwachting van John Lennon, die weer te laat is, het is een magisch moment) wordt er ongelofelijk veel aangerommeld en gedraald in de documentaire. Er wordt wat gecoverd, gepield, oud werk gespeeld, gehangen. De band mist manager Brian Epstein als disciplinerend element; in zijn plaats werkt McCartney hard om enige structuur in het proces te krijgen – wat er enkel toe leidt dat de rest van de band nog verder achteroverleunt (of tijdelijk opstapt, zoals Harrison doet).

Precies dat hypnotiserende eindeloze geklooi, die ruzietjes, de lol en verbondenheid, maakt het proces ook menselijk – en daardoor dichtbij. Een creatief proces bestáát uit pielen, proberen, foute wegen inslaan en opnieuw beginnen. We vergeten (ook omdat de beelden zo geweldig zijn opgepoetst) bijna dat dit beelden uit de jaren zestig zijn. Dat John Lennon al ruim veertig jaar geleden werd doodgeschoten. En dat de mannen, die als viertal op hun laatste benen lopen, allemaal nog twintigers zijn ten tijde van dit project.

Nee, Jackson heeft er niets te weinig uitgehaald.