Superposition: kom jezelf eens tegen

In deze fascinerende Deense relatie-thriller komen dertigers Stine en Teit tijdens een retraite in het bos letterlijk zichzelf tegen. Wat als je met jezelf kunt praten? Of met een iets leukere versie van je geliefde?

De opzet van Superposition is simpel, heel goed volgehouden en uitgevoerd, en eigenlijk onmogelijk. Ze wonen in Kopenhagen: de op het oog succesvolle, mooie en boeiende Stine en haar man Teit en hun zoontje Nemo. Samen met hond Tarzan ontvluchten ze het hectische stadsleven om in een gehuurde en zeer afgelegen woning in een uitgestorven bos een podcast te maken over het jezelf losmaken van het moderne dagelijkse leven en een rustiger en duurzamer bestaan te leiden. Na een tijdje merkt de kijker dat het sympathieke stel spanningen heeft, vooral doordat man Teit onlangs is vreemdgegaan. Dan, als hun podcast-project nog maar net begonnen is (Teit stuurt USB-sticks met de audio per post naar zijn uitgever want bereik is er niet in het uitgestrekte woud), ziet Stine mensen aan de overkant van het meer. En tot ieders verbijstering zijn ze het zelf. Hierna zijn er dus twee Stine’s, twee Teits en twee honden. Maar van zoontje Nemo lijkt er maar één te zijn.

Dat klinkt (en is) metafysisch, heeft ook iets van horror (het heeft veel gemeen met de opzet van de film Us maar is toch geheel anders) en Superposition is ook beslist onrustbarend. Maar de omstandigheid dat er ineens twee versies van jezelf en je geliefde rondlopen wordt helemaal niet uitgelegd en dat pleit juist voor de film; de twee Stine’s en twee Teits zijn er zelf ook totaal verbijsterd over en weten niet wat ze ermee aan moeten. Behalve dat je, als je een subtiel andere versie van jezelf en je partner tegenkomt, uiteindelijk na de eerste schrik en verbijstering toch in gesprek moet, in dat afgelegen bos. En in gesprek raakt, en gaat dansen, en zuipen en schransen en uiteindelijk sjansen. En ook met jezelf kunnen praten en in de loop van een aantal dagen tot boeiende conversaties komen. Want Stine 1 is niet echt dezelfde persoon als Stine 2, en dat geldt ook voor de Teits. Ze zijn iets anders en hun relaties zijn ook iets anders verlopen, hoewel dat vreemdgaan er bij allebei de stellen in zit. Zo wisselen de twee Stine’s al snel meningen uit over hun twee Teits. En ze komen erachter dat ze toch wel ongeveer dezelfde klachten hebben. En de twee Teits raken al snel in conflict omdat de twee Stine’s naar dezelfde Teit neigen. En de twee Teits, die onvermijdelijk met elkaar op de vuist gaan, gaan ook met elkaar op de bek omdat ze, nou, nogal veel zichzelf houden? Het is zowel grappig als griezelig.

Superposition zit dus vol met antwoorden op de vraag: wat zou je doen als je jezelf zou tegenkomen. Het is een intelligente film die vanuit een absurd uitgangspunt grappige maar ook confronterende dingen zegt over je relaties. Wat als je een keuze hebt tussen twee dezelfde maar iets andere geliefden en daarover met jezelf van gedachten kunt wisselen? En wat als er maar één zoontje is, dat alle vier de echtelieden als hun kind beschouwen en uiteraard niet willen loslaten? Ze worden, ongewild maar onvermijdelijk, elkaars concurrenten. En wie kiest wie? En voor wie kiest Nemo?

Superposition wordt uiteindelijk een existentiële thriller maar blijft in essentie een film over hoe je je verhoudt tot je partner en vooral, en dat is erg boeiend, tot jezelf. Het concept dat je jezelf letterlijk tegenkomt, is erg mooi uitgewerkt; de twee acteurs leveren zeer sterk werk in hun vier hoofdrollen. Als kijker raak je nooit echt het spoor bijster, door cues in de vorm van kapsels en kleding, maar toch word je prettig op het verkeerde been gezet. En aan het denken gezet, want is het wel echt fijn om jezelf tegen te komen?

Superposition is vanaf donderdag 3 augustus 2023 te zien in de bioscoop