Spoorzoeker

Is internationaal reizen per trein inmiddels aantrekkelijker dan met het vliegtuig? 3 op reis-redacteur Beatrijs Loeffen zocht het uit.

Waarom bestaat er geen goede treinlobby in de EU? Ik wil betaalbaar op, zonder auto of vliegtuig’, aldus opiniemaker Anne Fleur Dekker op Twitter. Zij is niet de enige. Ook het kabinet zegt de vakantieganger voor korte buitenlandse reizen uit het vliegtuig en in de trein te willen hebben. De belangrijkste reden: duurzaamheid en het halen van de klimaatdoelen van Parijs. Een vliegreis is zo’n zeven tot elf keer belastender voor het milieu dan een treinreis. Daarom wil het kabinet de milieuvriendelijkere trein zó aantrekkelijk maken dat reizigers het vliegtuig laten staan. Hoe? Door reizen over het spoor sneller, goedkoper en comfortabeler te maken, aldus voormalig staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Stientje van Veldhoven in 2018. Hoe gaat dat in de praktijk?

Deze drie factoren hangen, volgens 3 op Reis-redacteur Beatrijs Loeffen, volledig af van waar je heen wil. In 2019 reist ze samen met Geraldine Kemper naar en door Oekraïne met de trein. Momenteel is ze net terug van een treinreis naar Schotland, samen met Jennifer Hoffman. De trein kán een heel ontspannen alternatief zijn voor het vliegtuig en de auto, weet ze. ‘Op het treinstation begint je vakantie al. Je kunt een boek lezen, rondlopen en soms kun je aan boord wat eten. Vervolgens stap je bij aan- komst midden in de stad uit. Perfect voor een citytrip.’ Maar het vereist ook de nodige planning. Voor veel Europese bestemmingen is de treinreis eenvoudig te regelen. Vooral de verbindingen tussen grote steden als Londen, Antwerpen, Brussel en Parijs zijn goed. ‘Ik snap niet waarom mensen nog naar Lon- den zouden vliegen. Als je met de trein kunt, is dat natuurlijk een stuk minder belastend voor het milieu.’ Voor wie een verdere bestemming zoekt, is het plannen al snel ingewikkelder. ‘De Euro-treinreis (van Nederland, via Duitsland en Slowakije naar Oekraïne) met Geraldine Kemper in 2020 was een groot web van allerlei sporen. Hoe meer landsgrenzen je overgaat, hoe meer je vooruit moet denken.’ Het passeren van de grens betekent in veel gevallen namelijk een ander formaat spoor en dus een andere trein. ‘Het spoor in het ene land is net wat breder of smaller dan in het andere. Dan moet óf van treinstel gewisseld worden óf je moet overstappen op een andere trein.’ Over het algemeen geldt: hoe meer landsgrenzen, hoe meer planning, overstappen en reistijd. Ondanks de mooie plannen uit 2018 heeft Loeffen het idee dat ‘reizen per trein nog niet boven- aan de politieke agenda staat’. Het is namelijk nog steeds ‘best ingewikkeld’. Desondanks wint de trein aan populariteit. 17 procent (2,9 miljoen) van de Nederlanders zegt dit jaar met de trein naar hun vakantiebestemming te willen reizen. Een aantal jaren geleden was dat, volgens Marjon Kaper, directeur Reizen van de ANWB, 2,5 procent. Vooralsnog zijn treinreizen voornamelijk in trek bij mensen die tijd hebben voor een treinreis en mensen die de impact van hun reis op het milieu willen beperken. Daarnaast is de trein populair bij jongeren.  Dat heeft ook luchtvaartmaatschappij TUI aangevoeld. Zij biedt sinds deze zomer een duurzaam alternatief voor haar vluchten naar Kopenhagen, Praag, Wenen, Venetië, Milaan en Florence. Namelijk: de nachttrein. ‘Een beetje greenwashing’, aldus Loeffen, ‘maar een stap in de goede richting. Als mensen op de site van TUI in aanraking komen met de mogelijkheden van treinreizen en daardoor een paar honderd of duizend mensen de trein in plaats van het vliegtuig pakken dan is dat natuurlijk winst.’ Echter gaat het niet om een-op-een vervanging van vervoer; de treinreizen komen ‘boven op het bestaande aanbod van vervoersmogelijkheden’.

Lees verder in VARAgids 25 vanaf bladzijde 16.