Alles over tv, series, films en podcasts
Serial S03E01-03: grondig onderzoek naar Amerikaanse rechtspraak
•
52 keer bekeken
• 
Voor het derde seizoen van de podcast Serial doken de makers een jaar onder in een rechtbank in Cleveland. Het resultaat is even belangwekkend als verontrustend.
Foto credit: Sandy Honig
Een nieuw seizoen Serial is groot nieuws in podcastland; de afleveringen uit de vorige twee seizoenen werden in totaal 175 miljoen keer gedownload (een record) en de geweldige spin-off S-town was óók al zo’n succes.
Serial begon in 2014 met een zaak rond de moord op een 18-jarige student. In de nasleep gebeurde wat we vaker zien bij een succesvolle true crime documentaire: luisteraars (of kijkers, zoals bij Making a murderer ) hoorden/zagen het hoofdschuddend aan, een club verse journalisten dook erin en die hele nasleep zorgde voor hernieuwde energie in de zaak. De kwestie met de student uit seizoen één wordt ook echt heropend. Je zou na dit nieuws bijna denken: het zelfreinigende effect van het juridisch systeem, gecontroleerd door de journalistiek, wérkt.
Maar Serial wilde na twee seizoenen en twee zaken wel eens weten: hoe exemplarisch zijn die voorbeelden nou voor het rechtsysteem van Amerika als geheel? Om daar achter te komen, ging de ploeg een duizelingwekkend project aan: een jaar doken de makers onder in de rechtbank in Cleveland, Ohio. Een medewerker van de podcast verhuisde zelfs naar een plek in de buurt en was er zo’n beetje dagelijks te vinden. Iedere aflevering is nu één zaak, waarvan de makers zeker weten: dit is niet exceptioneel, dit is de dagelijkse praktijk. Daaruit moet een overall beeld oprijzen.
De conclusie na drie afleveringen: van dat zelfreinigende effect is niet veel te bespeuren. Het systeem is zó log, er zijn zúlke tegengestelde belangen, ook tussen een verdachte en zijn pro-deo advocaat. Want die laatste is afhankelijk van zaken die hij toegewezen krijgt (honorarium: tussen de 200 en 800 dollar per zaak, hij moet vooral véél zaken aannemen) door het systeem dat hij bevecht. Het hele systeem is erop gericht om zoveel mogelijk te schikken. Als een advocaat te weinig schikt, vinden rechters hem een lastpak die alles ophoudt en krijgt hij minder zaken toegewezen. Als hij te snel schikt, is het honorarium wel érg schraal. Dit soort krachten houden elkaar in een wurggreep.
Serial zoomt in op dat soort weeffouten, die vooral het menselijk tekort laten zien van de mensen die claimen de samenleving op koers te houden. Hoe kan de toewijzing van een bepaalde rechter je straf zo extreem bepalen? Hoe houden openbaar aanklagers, rechters en de politie elkaar de hand boven het hoofd? Hoe bevooroordeeld is de politie, welke rol speelt racisme en in hoeverre is het systeem toegerust om dit soort krachten tegen te werken? In de ontluisterende zaken uit de eerste drie afleveringen kunnen we alvast voorzichtig concluderen: die tegenkracht is niet alleen afwezig; de noodzaak om die tegenkracht te ontwikkelen is er niet eens.
Benieuwd hoe ze in Cleveland naar de podcast luisteren.
Serial S03, iedere donderdag een nieuwe aflevering, onder meer via Apple Podcast en op Serial.org.
Serial begon in 2014 met een zaak rond de moord op een 18-jarige student. In de nasleep gebeurde wat we vaker zien bij een succesvolle true crime documentaire: luisteraars (of kijkers, zoals bij Making a murderer ) hoorden/zagen het hoofdschuddend aan, een club verse journalisten dook erin en die hele nasleep zorgde voor hernieuwde energie in de zaak. De kwestie met de student uit seizoen één wordt ook echt heropend. Je zou na dit nieuws bijna denken: het zelfreinigende effect van het juridisch systeem, gecontroleerd door de journalistiek, wérkt.
Maar Serial wilde na twee seizoenen en twee zaken wel eens weten: hoe exemplarisch zijn die voorbeelden nou voor het rechtsysteem van Amerika als geheel? Om daar achter te komen, ging de ploeg een duizelingwekkend project aan: een jaar doken de makers onder in de rechtbank in Cleveland, Ohio. Een medewerker van de podcast verhuisde zelfs naar een plek in de buurt en was er zo’n beetje dagelijks te vinden. Iedere aflevering is nu één zaak, waarvan de makers zeker weten: dit is niet exceptioneel, dit is de dagelijkse praktijk. Daaruit moet een overall beeld oprijzen.
De conclusie na drie afleveringen: van dat zelfreinigende effect is niet veel te bespeuren. Het systeem is zó log, er zijn zúlke tegengestelde belangen, ook tussen een verdachte en zijn pro-deo advocaat. Want die laatste is afhankelijk van zaken die hij toegewezen krijgt (honorarium: tussen de 200 en 800 dollar per zaak, hij moet vooral véél zaken aannemen) door het systeem dat hij bevecht. Het hele systeem is erop gericht om zoveel mogelijk te schikken. Als een advocaat te weinig schikt, vinden rechters hem een lastpak die alles ophoudt en krijgt hij minder zaken toegewezen. Als hij te snel schikt, is het honorarium wel érg schraal. Dit soort krachten houden elkaar in een wurggreep.
Serial zoomt in op dat soort weeffouten, die vooral het menselijk tekort laten zien van de mensen die claimen de samenleving op koers te houden. Hoe kan de toewijzing van een bepaalde rechter je straf zo extreem bepalen? Hoe houden openbaar aanklagers, rechters en de politie elkaar de hand boven het hoofd? Hoe bevooroordeeld is de politie, welke rol speelt racisme en in hoeverre is het systeem toegerust om dit soort krachten tegen te werken? In de ontluisterende zaken uit de eerste drie afleveringen kunnen we alvast voorzichtig concluderen: die tegenkracht is niet alleen afwezig; de noodzaak om die tegenkracht te ontwikkelen is er niet eens.
Benieuwd hoe ze in Cleveland naar de podcast luisteren.
Serial S03, iedere donderdag een nieuwe aflevering, onder meer via Apple Podcast en op Serial.org.
Praat mee
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Ontvang elke werkdag de beste kijktips met de Avondeditie-nieuwsbrief
