The Mars Generation: dure dromen en verouderde techniek

Zelfverklaarde space nerds zijn het: de tieners die zich aanmelden bij Space Camp van NASA. Met enthousiaste leeftijdsgenoten voeren ze allemaal opdrachten uit: van zelf raketjes en hitteschildjes in elkaar flansen, tot een virtuele landing op Mars maken. Interviews met hen maken duidelijk dat we hier te maken hebben met welbespraakte, enthousiaste, en vooral ontzettend gemotiveerde ruimtefanaten. Maar of een van hen ook daadwerkelijk naar Mars zal afreizen of de missie vanuit mission control zal begeleiden: het is maar de vraag.

The Mars Generation is een degelijke, laagdrempelige documentaire die vooral een heldere inventarisatie is met betrekking tot hét volgende doel van NASA: Mars. Er zijn interviews met onder andere Neil deGrasse Tyson en Bill Nye, en er is een goed overzicht van de ontwikkeling van NASA met veel – voor de liefhebber – heerlijke archiefbeelden. Het verhaal begint uiteraard met Werner von Braun, de nazi-ontwerper van de V2 die na het Duitse verlies in 1945 verantwoordelijk werd voor het Amerikaanse ruimtevaartprogramma. Nadat de Sovjets lange tijd voorop liepen in de ruimterace (met dank aan Sputnik, Laika en Gagarin), waren het uiteindelijk de Amerikanen die als eerste een mens op de Maan wisten te krijgen. Mars (de planeet dichtst bij aarde en op een aantal vlakken lijkend op onze planeet) spreekt al tijdenlang tot de verbeelding en leek na de maanlandingen het vanzelfsprekende volgende doel van NASA. Maar met onder andere de oorlog in Vietnam en de interne onrust in de VS kreeg de ruimteorganisatie onder president Nixon minder geld en verschoof de aandacht naar het Space Shuttle-programma.

Pas na het stopzetten van het ruimteveer kan NASA de aandacht weer op verre ruimtereizen richten. De ambities zijn er zeker, zo blijkt. De voorbereiden zijn in volle gang en de opkomst van innovatieve, particuliere bedrijven (onder andere Elon Musks SpaceX) drukken de kosten omlaag. Maar waar NASA tijdens de hoogtijdagen in de jaren zestig 4% van het BNP kreeg, is dat vandaag de dag slechts 0,4%. Bovendien bouwt de organisatie voort op bestaande, vaak al decennia oude techniek.

De generatie die heel graag als eerste Mars wil bereiken, is zich hier wel van bewust. Echt heel diep gaan de interviews overigens zelden. Het moment dat een meisje vertelt dat ze op school wel heel erg een buitenbeentje is en zich op Space Camp helemaal thuis voelt tussen gelijkgestemden, is een van de weinige momenten dat de gesprekken een echt persoonlijk tintje krijgen.