Mariëtte Hamer sprak met studenten over omgangsnormen: ‘De norm veranderen in een gepolariseerde samenleving is best moeilijk’

Ongewenst dickpics ontvangen, nageroepen worden op straat of fysiek seksueel geweld: de helft van de vrouwelijke studenten is slachtoffer van seksueel grensoverschrijdend gedrag. We weten dat het een serieus probleem is. We kennen de verhalen van studentenhuizen waar bangalijsten werden (worden?) rondgestuurd, studentes die voor ‘sperma-emmers’ zijn uitgemaakt, vrouwen die tijdens de Formule 1 zijn lastiggevallen.

We hebben gelezen over de populariteit van de vrouwenhatende influencer Andrew Tate met z’n malle praat: ‘Women are like cars. You can get a new one whenever you want, but you always want to keep the old one in good condition in case you need it again.’ (Het is haast te gênant om te vertalen: ‘Vrouwen zijn als auto’s. Je kunt altijd een nieuwe kopen, maar je wilt de oude altijd in goede staat houden voor het geval je haar weer eens nodig hebt.’)

Het maatschappelijk debat over seksueel wangedrag, de grensgevallen en waar die grens dan ligt, is op gang gekomen en we praten over belangrijke en gevoelige onderwerpen als ‘consent’. U heeft vast ook de Netflix-serie Adolescence gezien waarin een puberjongen wordt verdacht van de moord op een meisje van zijn school.

Maar hoe ga je als jongeman – en als jonge vrouw – om met nieuwe normen en de sociale druk? Over die vraag gaat de documentaire Mariëtte en de mannen. Mariëtte Hamer, sinds 2022 regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld, praat met jongeren over deze onderwerpen. En wij spraken haar kort na haar ontmoetingen.

Voor de documentaire heeft u zowel mbo-studenten uit Den Bosch als studenten uit Delft gesproken. Welke onderwerpen kwamen er zoal langs?
Hoe ga je met elkaar om? Hoe geef je je grenzen aan? Hoe kom je achter de grenzen van de ander? Hoe groot is de angst om valselijk beschuldigd te worden? De nadruk lag op de beleving van de jongemannen, maar er zaten ook studentes bij. We hebben het ook gehad over hoe het voor hen is om ’s avonds niet alleen over straat te durven lopen.

Wat viel u op in die gesprekken?
Dat jongens zich bewuster van hun eigen gedrag zijn geworden, en ook wat het effect van hun gedrag op anderen is. Een student uit Delft zei dat hij mensen snel aanraakte, maar dat hij daar nu anders mee omging. Hij haastte zich meteen erbij te zeggen: u moet nu niet denken dat ik aan iedereen z’n billen zit… Hij bedoelde dat hij iemands bovenarm vastpakte of zo.

Hoe ging hij daar nu anders mee om?
Hij raakte mensen minder aan, hij was voorzichtiger geworden.

Lees verder in VARAgids 27/28 (dubbelnummer). Vanaf dinsdag 1 juli 2025 op de mat, in de app en in de winkel. Nog geen abonnee?