Jane Fonda in Five Acts: briljante Jane Fonda is actrice, activist en fitnessgoeroe ineen

‘Wat is er in hemelsnaam mis met Jane Fonda?’, zo beklaagde de Amerikaanse president Richard Nixon zich op 19 september 1971. Deze markante uitspraak, die werd vereeuwigd op een geluidstape, spreekt boekdelen: de actrice en activist was voor de machtigste man ter wereld een doorn in het oog, omdat ze furieus actievoerde tegen de Vietnamoorlog. In de media kreeg Fonda de geuzennaam – maar eigenlijk vooral de beledigende titel - ‘Hanoi Jane’ toebedeeld, omdat ze tijdens een reis naar Noord-Vietnam openlijk haar sympathie uitsprak voor de Vietnamezen. In sommige kringen werd ze daarop als persona non grata verklaard.

In Jane Fonda in Five Acts toont documentairemaker Susan Lacy – wier film Spielberg , over de beroemde filmmaker, ook een aanrader is – dat Fonda ondanks alle kritiek ferm overeind blijft staan. We zien hoe ze zich nog steeds opwerpt als spreekbuis van gewichtige idealen – waaronder als betoger tegen Donald Trump. In de openingsscène wordt in een vernuftige montage de opmaat naar Fonda’s episode in Vietnam getoond. Een conformistische vrouw in een bloemetjesjurk verschijnt ergens aan het begin van de jaren zestig in beeld bij een talkshow. Ze spreekt op een zeer beleefde, nederige toon. Enkele jaren later manifesteert de sensuele Fonda zich als sekssymbool in Roger Vadims Barbarella.

Fonda ondergaat in haar leven een aantal van zulke opzienbarende transities. Na haar huwelijk met Vadim ontpopt ze zich als activist, en krijgt ze een relatie met collega-activist Tom Hayden. Daarna volgt een echtverbintenis met miljardair en mediamogol Ted Turner. In de film komen alle levensfasen voorbij. Fonda is, omdat ze werd geboren als de dochter van Hollywoodster Henry Fonda, haar hele bewogen leven op zoek naar haar eigen geprononceerde identiteit, die ze eigenlijk ook niet aantreft in haar ‘ondemocratische huwelijken’. Ook wordt ze jarenlang gezien als ‘de dochter van’, en ‘de actrice’, en snakt ze naar meer diepgang en zingeving.

Dat streven naar onafhankelijkheid heeft ook te maken met Fonda’s problematische jeugd. Over haar vader zegt ze: ‘Ik groeide op in de schaduw van een nationaal monument.’ En over idyllische familiefoto’s uit die tijd, in de jaren vijftig, zegt ze: ‘Dat was simpelweg een mythe.’ Een foto waarin een perfect gezinnetje wordt voorgeschoteld voorziet ze van context: haar vader staart in het luchtledige en denkt vast aan zijn maîtresse, haar moeder heeft een onbestemde blik op haar gezicht – ze zou jaren later zelfmoord plegen, en leed aan een bipolaire stoornis. Fonda maakt geen geheim van de misère uit haar leven, en wijst in bepaalde gevallen – zoals haar eigen opvoedkundige manco’s – zichzelf aan als de dader.

De actrice kijkt in de vijfde en laatste akte van haar leven, zonder scrupules en zonder het gebruik van eufemismen terug op haar leven, dat bezijden de tragediën ook een kleurrijk oeuvre vol schitterende speelfilms en louterende demonstraties bevat. Ook collega’s geven acte de présence: Robert Redford , Sydney Pollack en producent Paula Weinstein (met wie Fonda al decennia samenwerkt). Het is een wonderlijke reis langs haar periode in Frankrijk, in de jaren zestig, en haar carrière als fitnessgoeroe in de jaren tachtig, die eindigt in het heden met de sitcom Grace and Frankie , waarin Fonda acteert met haar hartsvriendin Lily Tomlin. Het eindresultaat is een qua vorm weinig spannend, maar evenwel integraal en broodnodig overzicht van de levensloop van een krachtvrouw.