Is het toeval dat het coronavirus in China is ontstaan?

Ruben Terlou is arts, Chinakenner en programmamaker, en is dus een logische spreker in een Tegenlicht-aflevering over China tijdens (en na) de coronacrisis. Terlou woonde in China, verdiepte zich in de oorsprong van de coronacrisis – en hoe we uit deze situatie komen. De bevindingen wijken af van de heer- sende opinie. ‘Er wordt gelukkig met en macht gewerkt. En als
je het goede vaccin vindt, ben je schatrijk. Het is daarmee ook een motiverende factor voor veel mensen,’ zegt hij. ‘Maar enigszins cynisch ben ik wel, hoor. Ik noem dat realistisch.’

Hoe bedoel je cynisch? 
Als ik zeg dat ik het niet uitsluit dat het virus uit een lab in China afkomstig is, vind je dat dan cynisch?

Zeg jij dat? 
Ik sluit het niet uit. En op grond van de locatie is het waarschijnlijker dan dat het van een of andere markt afkomstig is.

Je begrijpt dat je enige autoriteit geniet als Chinakenner en arts. 
Ik heb me een tijd geleden voorgenomen om compleet eerlijk te zijn, dus ook hierover Ik begrijp niet waarom uitgerekend in Wuhan die uitbraak begonnen is. Dat is de enige plek in China en een van de weinige plekken op de wereld waar in laboratoria onderzoek wordt gedaan naar coronavirussen, zo blijkt uit tal van wetenschappelijke papers. Je hebt overal markten; waarom ontstaat het virus dan precies op die markt in Wuhan?

Stel dat je gelijk hebt. Hoe zou China daar richting buitenwereld op hebben gereageerd?
Mócht het zo zijn dat het is ontstaan op een plek waar ze onderzoek doen naar virussen, dan is het een foutje geweest. Het is niet bewust verspreid, natuurlijk. Maar hoe ze zouden reageren? Waarschijnlijk zoals meestal: ze verdoezelen het.

Met dat in je achterhoofd: hoe kijk je naar de informatievoorziening van China rond corona? 
De klokkenluiders en de mensen die er vanaf het begin bij betrokken waren, zijn de mond gesnoerd. Dat heeft alles
te maken met China’s politieke hiërarchische structuur. Uit angst voor de gevolgen van wat mensen doen of zeggen, worden bepaalde zaken geheim gehouden. China heeft een autoritair regime, met een dictator aan het hoofd.

Lees meer in VARAgids 17 vanaf pagina 26.