Interview met Janny van der Heijden

Ze mag dan vaak náást André van Duin fungeren, in het dagelijkse leven vaart Janny van der Heijden een eigen koers. 'Ik hoef geen haantje de voorste te zijn om serieus genomen te worden.

Iedereen met een nostalgische ziel weet allang dat Omroep MAX gemijmer over vroeger
als warme broodjes uitserveert. Letterlijk in Heel Holland bakt. Spelenderwijs bij de Geheugen-trainer en zingend met Klassiekers met Kleinsma. Waterlief-hebbers, uptempo tv-haters en halsstarrige republikeinen die desondanks van wuiven houden, kunnen sinds 2019 óók bij deze omroep terecht dankzij Denkend aan Holland, waarin Janny van der Heijden en André van Duin per boot het Nederlandsch achterland verkennen. Het derde seizoen komt eraan, en voor wie het nog nooit heeft gezien: dit zijn de vaste ingrediënten. André stuurt, Janny geeft achtergrondinformatie. Janny zet koffie, André klaagt over de sterkte. Er zijn bruggen die altijd te laag zijn en overhangende takken waarin Janny verstrikt raakt. Ze stoppen bij Bijzondere Plekken en ontmoeten Bijzondere Mensen. En tussendoor kletst het duo, doorspekt met heel veel ‘Mooi hè?- ‘en ‘Bijzonder, hè?’s. Slow tv in optima forma, maar toch een groot succes. De Volkskrant verklaart de goede kijkcijfers door de inderdaad
‘superieure keuvelchemie tussen Van der Heijden en Van Duin’, en het bewijs is af te lezen aan het feit dat ongeveer half Nederland tijdens de opnames langs de kant staat te zwaaien.

Of zoals André ergens opmerkt: ‘Het is net alsof de stoomboot binnen komt varen’. Wij vinden dat heel grappig. Vorig jaar zat een hele camping al klaar langs de kant, we passeerden een bejaardentehuis met volle balkons en ballonnen, ergens klonk André’s liedje ‘Als de zon schijnt.’ Onvoorstelbaar. En in dit nieuwe seizoen is het nog drukker.
 
Hoe weten al die mensen dat jullie er zijn? Kennelijk worden we ergens gesignaleerd, en geeft iedereen dat vervolgens aan elkaar door. De terrassen die we bezoeken schijnen de week erop helemaal vol te zitten. Misschien moeten ze opblaaspoppen van ons neerzetten.

Ben je überhaupt een botenmens? Ik had incidenteel weleens gevaren, maar André kan het echt goed. Op rechte stukken mag ik soms een stukje sturen, maar aanleggen doet hij altijd. Heel rolbevestigend, haha.

Waar jullie ook gaan, alles is mooi-interessant-vriendelijk-zonnig-aardig-sfeervol en vooral: wit. Misschien is dat het Holland uit de jeugd van de doelgroep, maar niet het Nederland uit de krant van vandaag. Laat staan dat het inclusieve televisie is. Twijfelend: Ik weet niet of we niet inclusief zijn. In het nieuwe seizoen gaan we bijvoorbeeld Italiaanse worst maken en we stoppen bij een Indiase kaarsenmaakster. Maar we zijn wel afhankelijk van wie en wat we aantreffen op of langs het water. En dat is op de routes die wij varen inderdaad wel vaak wit. We gaan het in ieder geval zeker niet uit weg.

Iedereen loopt weg met jou, terwijl je een keurige mevrouw uit een gegoed milieu bent met een parelketting en kinderen die Roderick en Diederick heten. Not everyone’s cup of tea, maar wat jij schenkt wordt gretig gedronken – om maar in de metafoor te blijven. Zelfs iemand als Vieze Fur van De Jeugd van Tegenwoordig wil graag een kookboek met je maken. Hoe verklaar je dat? André dacht in het begin bij Heel Holland bakt ook: die Janny is zo netjes, die kan niet meelachen. Maar we hadden toch meteen een klik. Ik denk omdat ik gewoon mezelf ben, ook op televisie. Ik stel me niet boven of onder iemand en heb geen voor- of afkeur voor mensen. Van jongs af aan heb ik meegekregen dat niemand gelijk is, maar wel gelijkwaardig. Ik koester juist het anders-zijn van mensen.

‘Al koketteert Van der Heijden graag met haar imago van volslank, kittig blondje, het boek is allesbehalve dom’ – aldus Cécile Narinx over jouw patissier-reis-gids La Douce Paris. Koketteer jij? Dat niet, maar André en ik hebben wel van die plagerijtjes op televisie – bijvoorbeeld dat ik niet kan koffiezetten, of dingen niet snap – die kijkers misschien serieus nemen. Terwijl het gewoon een spelletje is.

Ben jij tevreden met het beeld dat mensen van je hebben? 
Ik weet dat een deel mij alleen ziet als ‘die taartjesmevrouw van MAX’, en dat is prima. Ik heb niet de behoefte om mezelf te profileren. In mijn vakgebied weet iedereen dat ik meer ben dan dat, en dat ik al heel lang meeloop. Mijn vader zei altijd: ‘Stel je niet te bijdehand op, dan zal je ook niemand tegen de haren in strijken’.

Dat is een weinig modern advies. Zeker. Maar ik hoef geen haantje de voorste te zijn om serieus genomen te worden. Ik laat liever zíén wat ik kan.

In interviews gaat het naast koken veel over je fillerongelukje, kledingstijl, scheiding, gezin en gezondheid. Vrouwenpraat, kortom. Het viel me op dat er weinig ruimte is voor hallo-dit-is-Janny-die-in-haar-eentje-maar-met-twee-kinderen-een-dijk-van-een-carrière-heeft-opgebouwd. Ja, terwijl ik hoop daarin toch een voorbeeld te kunnen zijn.

Dan helpt het niet als je over je loopbaan zegt dat je ‘leven aan elkaar hangt van toevalligheden’, Janny! Kun je niet zeggen: ‘Ik was goed, dus daarom ben ik waar ik nu ben? Haha nee, omdat de geluksfactor bij mij echt heeft meegespeeld. Plus het willen zien en herkennen van kansen. Beperk jezelf niet, sta open voor alles. Aan Erik Hazelhoff Roelfzema werd ooit gevraagd of hij geluk had gehad met het succes van Soldaat van Oranje. Hij antwoordde zoiets als: ‘Geluk? Dat weet ik niet. Ik kan ook zeggen dat ik altijd op bakens heb gevaren. Ze staan er voor iedereen, maar niet iedereen koerst erop.’ En áls je dan geluk hebt, of die kans ziet, dan moet je het natuurlijk ook nog waarmaken, en de juiste capaciteiten hebben. Maar… de omstandigheden moeten wel eerst meewerken. Daarna kun je je uiterste geven. En ja, ik heb er altijd heel hard voor gewerkt.

Hoppa! Hahaha. Nee, tuurlijk ben ik niet gewoon van hier naar daar gehuppeld. Je moet het beste uit jezelf halen en je altijd blijven ontwikkelen.

Lees verder in VARAgids 34 vanaf pagina 8.